Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
110 treff

Nynorskordboka 110 oppslagsord

moderne

adjektiv

Opphav

gjennom fransk, frå mellomalderlatin ‘ny(are)', av latin modo ‘nyleg’, av modus, påverka av mote; jamfør modus

Tyding og bruk

  1. som høyrer til den nyaste tida;
    som gjeld notida
    Døme
    • i moderne tid;
    • moderne menneske;
    • dei studerer moderne historie
  2. som høyrer til det nyaste på sitt område;
    som er på moten;
    Døme
    • moderne kunst;
    • ei moderne bukse;
    • moderne fabrikkdrift;
    • det er moderne med høge hælar i år

Faste uttrykk

  • moderne språk
    levande språk
  • tidleg moderne tid
    historisk periode frå om lag 1500 til 1800;
    nyare tid (1)
Artikkelside

rocka, rockete

adjektiv

Uttale

råkk-

Tyding og bruk

  1. som har med musikkstilen rock å gjere;
    som minner om rock
    Døme
    • bandet har begynt å spele meir rocka
  2. i overført tyding: moderne og tøff
    Døme
    • leve eit rocka liv;
    • ein rocka frisyre;
    • ein rocka kafé
Artikkelside

romarrett

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

rettsreglar utvikla i det gamle Roma, og som har spela ei grunnleggjande rolle for å utvikle moderne, vestlege rettssystem
Artikkelside

umoderne

adjektiv

Opphav

jamfør moderne

Tyding og bruk

som ikkje er i tråd med rådande smak, stil eller oppfatning;
Døme
  • eit umoderne plagg;
  • ha visse umoderne synspunkt
Artikkelside

slaveri

substantiv inkjekjønn

Uttale

slaveriˊ

Opphav

jamfør -eri

Tyding og bruk

  1. det at nokon eig andre menneske og kan tvinge dei til å arbeide for seg;
    Døme
    • dei kjempa for å avskaffe slaveriet i Amerika;
    • dei er mistenkte for menneskehandel og moderne slaveri
  2. ufri tilstand;
    hardt, einsformig arbeid
    Døme
    • endeleg er det ferie og slutt på slaveriet for semesteret
  3. om eldre forhold: fengselsstraff som skal sonast i ein straffeanstalt på ei festning
    Døme
    • bli dømd til livsvarig slaveri
  4. om eldre forhold: straffeanstalt på ei festning
    Døme
    • sitje på slaveriet
Artikkelside

åsatru

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

tru på æsene (3 som gudar
Døme
  • moderne åsatru finst i mange variantar
Artikkelside

tipp topp

adjektiv

Opphav

frå engelsk

Tyding og bruk

Døme
  • vere i tipp topp stand
  • brukt som adverb: fullt ut, heilt
    • ei tipp topp moderne leilegheit
Artikkelside

spondé, sponde

substantiv hankjønn

Uttale

spåndeˊ

Opphav

gjennom fransk, frå latin; av gresk sponde ‘drikkoffer’

Tyding og bruk

versefot som i antikke språk er sett saman av to lange stavingar, i moderne germanske språk av to trykksterke stavingar
Artikkelside

tukling

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å tukle (1) med noe
    Døme
    • speledåsen vart øydelagd av all tuklinga
  2. det å forandre noko ein ikkje bør;
    Døme
    • tukling med naturen;
    • moderne teknologi gjer tukling med gener mogleg;
    • utidig tukling med språket
  3. seksuell handling
    Døme
    • bli skulda for tukling med mindreårige
Artikkelside

teknologi

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk og tysk; jamfør -logi

Tyding og bruk

  1. lære om og studium av praktiske framgangsmåtar i handverk, industri og liknande
  2. samling av tekniske hjelpemiddel og vitskaplege metodar ein nyttar for å oppnå visse mål
    Døme
    • moderne teknologi
  3. metodar og reiskapar ein tek i bruk i teknologi (2)
    Døme
    • legane lærer seg å bruke den nye teknologien
Artikkelside