Avansert søk

Ett treff

Nynorskordboka 13 oppslagsord

au 1

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

lyd ein gjev frå seg som uttrykk for smerte
Døme
  • høyre eit au

au 2

adverb

Opphav

norrønt auk

Tyding og bruk

au 3

interjeksjon

Opphav

jamfør norrønt aufi

Tyding og bruk

  1. i utrop, som uttrykk for fysisk smerte
    Døme
    • au! du trør på meg!
  2. brukt i uttrykk for uventa vonbrot, lei overrasking
    Døme
    • au da, var det så mange feil?

aue

aua

verb

Tyding og bruk

seie au (3;
ynke seg
Døme
  • aue seg som eit barn

interjeksjon

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin , av interjicere ‘kaste imellom’

Tyding og bruk

Døme
  • ‘uff!’, ‘au!’, ‘huttetu!’ er interjeksjonar

au pair

substantiv hankjønn

Uttale

åpæˊr

Opphav

frå fransk ‘på like fot’

Tyding og bruk

ungdom som bur og gjer lettare husarbeid hos ein familie i eit anna land for å lære språk og kultur
Døme
  • dra til Paris som au pair

gull

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt gull, goll; samanheng med gul (2 , opphavleg ‘gult metall’

Tyding og bruk

  1. gulraudt, edelt metallisk grunnstoff (1) med atomnummer 79;
    kjemisk symbol Au
    Døme
    • grave etter gull;
    • vere tru som gull
  2. brukt som adjektiv: av gull, gyllen (2)
    Døme
    • eit gull armbandsur
  3. legering (2) av gull (1) og anna metall
    Døme
    • ein ring av gull;
    • ei kjede i gull;
    • få Kongens fortenestemedalje i gull
  4. rikdom, pengar, store verdiar
    Døme
    • vinne gods og gull;
    • eige gods og gull
  5. Døme
    • ta tre gull i OL
  6. noko forgylt eller skinande;
    gyllen farge
    Døme
    • mønster i blått og gull
  7. brukt som kjælenamn
    Døme
    • gullet mitt

Faste uttrykk

  • bondens gull
  • det er ikkje gull alt som glimrar
    ein må ikkje døme berre ut frå eit fint ytre;
    ikkje alt som ser fint ut, er verdifullt
  • god som gull
    heilt framifrå
  • ha eit hjarte av gull
    vere svært snill
  • love gull og grøne skogar
    love rikdom eller andre gode
  • vere gull verd
    vere svært viktig
    • opplysninga er gull verd

aupairarbeid

substantiv inkjekjønn

Opphav

av au pair

Tyding og bruk

lettare husarbeid mot lommepengar, kost og losji i ein familie

utropsord

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

ord brukt til utrop (1);
Døme
  • utropsorda «au» og «hei»

òg, og 1

adverb

Uttale

å; åg

Opphav

same opphav som og (2

Tyding og bruk

brukt trykksterkt etter det ordet eller den samanhengen det knyter seg til: au (2, attåt (3), dertil, dessutan, med (2, 14);
jamfør også
Døme
  • eg òg;
  • dei òg skulle bort;
  • vi vil òg vere med;
  • ho hadde vore der òg;
  • fanden òg!