Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 130 oppslagsord

jodtinktur

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

jodløysning i etanol, brukt mellom anna til desinfeksjon av sår
Artikkelside

jod

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Uttale

jåd

Opphav

av gresk iodes ‘fiolfarga’, etter fargen på stoffet i gassform

Tyding og bruk

  1. ikkje-metallisk grunnstoff (1) med atomnummer 53 som høyrer til halogena;
    kjemisk symbol I
  2. (medisinsk) oppløysning av jod (1), særleg i alkohol (etanol);
    Døme
    • desinfisere eit sår med jod
Artikkelside

ill

adjektiv

Opphav

norrønt illr

Tyding og bruk

  1. vond, lei, låk;
    motbydeleg;
    dårleg
    Døme
    • ilt vêr
  2. som valdar smerter;
    pinefull, sår
    Døme
    • ein ill fot;
    • ha ilt i ei tå
    • brukt som adverb
      • det gjer ilt
  3. vreid, arg, sinna;
    Døme
    • han vart ill for det
    • brukt som substantiv
      • setje ilt mellom folk
  4. brukt som førsteledd i samansetningar: sterk, skarp, intens;
    i ord som illgøy, illraud og illskrike
Artikkelside

hugsår

adjektiv

Tyding og bruk

Artikkelside

gnagsår

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

sår etter gnaging, særleg frå sko, klede eller reiskap
Døme
  • få gnagsår på hælane
Artikkelside

granulasjonsvev

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

i medisin: raudt vev (2 i botnen av eit sår;
Artikkelside

hauste

hausta

verb

Opphav

norrønt hausta, opphavleg ‘bli haust’

Tyding og bruk

  1. samle inn og få avlinga under tak
    Døme
    • vi kjem til å hauste tidleg i år;
    • eg har hausta inn epla;
    • ho hausta honningen frå bikubene;
    • dei haustar inn kveiten allereie
  2. i overført tyding: få (2, 1) eller oppnå noko som løn eller resultat av ein innsats
    Døme
    • ho hausta stor applaus frå tilhøyrarane;
    • han hausta anerkjenning for arbeidet

Faste uttrykk

  • det haustast
    det går mot haust
    • det haustast og trea blir gule
  • ein haustar som ein sår
    ein får dei resultata ein fortener
  • hauste fruktene av noko
    nyte fordelane av eit (godt) utført og kanskje vanskeleg arbeid
    • no kan ho endeleg hauste fruktene av ti års hardt arbeid
  • hauste juletreet
    ta pynten av juletreet
  • hauste storm
    få sterk kritikk for noko;
    jamfør så vind og hauste storm
    • dei har hausta stor storm med planane sine
  • så vind og hauste storm
    seie eller gjere noko tilsynelatande lite som får uventa negative konsekvensar
    • dei har sådd vind og hausta storm med forslaget sitt
Artikkelside

heftplaster

substantiv inkjekjønn

Opphav

av hefte (2

Tyding og bruk

særskilt medisinsk plaster til å feste bandasje med eller til å leggje på mindre sår
Artikkelside

hjarteskjerande

adjektiv

Tyding og bruk

som skjer ein i hjartet;
Døme
  • hjarteskjerande skrik;
  • hjarteskjerande naud
  • brukt som adverb
    • gråte hjarteskjerande
Artikkelside

hjartesår 2

adjektiv

Tyding og bruk

sår (2, 1) i hjartet;
Døme
  • eit hjartesårt rop;
  • hjartesåre tårer;
  • ein hjartesår strid
Artikkelside
Side 5 av 13