Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
Ett treff

Nynorskordboka 26 oppslagsord

slitar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. trottig arbeidskar
    Døme
    • ein trufast slitar
  2. person som slit på noko
    Døme
    • tribuneslitar
Artikkelside

pappenheimar

substantiv hankjønn

Opphav

tysk eigenleg soldat i ryttarregimentet til grev Pappenheim i trettiårskrigen

Tyding og bruk

eigenleg: trufast følgjesvein

Faste uttrykk

  • kjenne sine pappenheimarar
    kjenne sine folk og vite kva ein kan vente av dei
Artikkelside

gjerd

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt gerð; av gjere

Tyding og bruk

  1. det å gjere;
    Døme
    • avgjerd;
    • misgjerd;
    • oppgjerd;
    • undergjerd;
    • velgjerd;
    • åtgjerd
  2. Døme
    • ho er trufast i all si gjerd;
    • både i ord og gjerd
  3. Døme
    • tingen har den gjerda at ...
  4. lag;
    Døme
    • gjere det på ymse gjerder;
    • på ei anna gjerd;
    • det er inga gjerd på det
  5. Døme
    • noko er i gjerde el. i gjerdom – gl dat-former
Artikkelside

daude 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt dauði, dauðr; samanheng med døy

Tyding og bruk

  1. det å døy;
    Døme
    • eit liv etter dauden;
    • døme til dauden;
    • trufast inn i dauden;
    • lide ein smertefull daude;
    • den visse daude;
    • vere dauden nær
  2. personifisering av daude (1, 1)
    Døme
    • stå andlet til andlet med dauden;
    • bli byttet til dauden;
    • dauden treffer oss alle;
    • bli innhenta av dauden
  3. noko som valdar daude (1, 1);
    Døme
    • dette blir min daude;
    • det var dauden å kave slik;
    • bli straffa med dauden
  4. i overført tyding: noko som forsvinn eller tek slutt;

Faste uttrykk

  • døy ein naturleg daude
    døy av sjukdom (i høg alder) utan uvanlege omstende
    • ho døydde til slutt ein naturleg daude;
    • dei fleste ynskjer å døy ein naturleg daude
  • sjå dauden i augo
    vere nære å døy
    • dei stirte dauden i augo, men overlevde;
    • fiskarane hadde sett dauden i augo mange gonger
  • til daude
    (gjere noko) med dauden som resultat
    • svelte seg til daude;
    • arbeide seg til daude
Artikkelside

audmjuk

adjektiv

Opphav

norrønt auðmjúkr ‘lett å gjere mjuk’

Tyding og bruk

  1. som ikkje har høge tankar om eige verd;
    Døme
    • ein audmjuk og trufast slitar
  2. som uttrykkjer eller er prega av vyrdnad, respekt (overfor noko mektig eller vanskeleg)
    Døme
    • vere audmjuk overfor naturkreftene;
    • ei audmjuk haldning til oppgåva
Artikkelside

arbeidshest

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. hest brukt til arbeid
  2. i overført tyding: robust transportmiddel eller maskin med stor nytteverdi
    Døme
    • snøskuteren er ein nyttig arbeidshest
  3. i overført tyding: menneske som arbeider hardt og trufast
Artikkelside
Side 3 av 3