Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
Ett treff

Nynorskordboka 337 oppslagsord

reiskap

substantiv hankjønn

Opphav

frå lågtysk, samanheng med reie (3; jamfør norrønt reiðskapr ‘kamputstyr’

Tyding og bruk

  1. verktøy eller utstyr til eit spesielt arbeid
    Døme
    • ha reiskap til å slå inn spikrane;
    • bruke ein spiss reiskap
  2. middel som blir brukt for å oppnå noko
    Døme
    • løn kan vere ein reiskap til å få rett person
  3. person som lèt seg bruke av nokon
    Døme
    • vere ein lydig reiskap for nokon
Artikkelside

stige 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt stigi, stegi

Tyding og bruk

  1. reiskap til å klatre i, samansett av parallelle stenger med tverrtre (steg (3))
    Døme
    • brannstige;
    • taustige;
    • klatre i ein stige;
    • stå i ein stige og måle
  2. i overført tyding: skala
    Døme
    • rangstige;
    • samfunnsstige
  3. smal gangstig i bratt lende
Artikkelside

stikkar

substantiv hankjønn

Opphav

av stikke (2

Tyding og bruk

  1. person som stikk
    Døme
    • knivstikkar
  2. reiskap til å stikke med
    Døme
    • tannstikkar
Artikkelside

stift 1

substantiv hankjønn

Opphav

frå lågtysk; samanheng med stiv

Tyding og bruk

  1. (liten) kvass nagle (1 (av metall)
    Døme
    • grammofonstift;
    • møbelstift;
    • teiknestift;
    • feste golvlista med stiftar;
    • setje ei tann på stift
  2. spikar i mindre dimensjonar av uttrekt metalltråd
  3. lang og smal (oftast sylindrisk) reiskap
    Døme
    • blyantstift;
    • fargestift;
    • leppestift
  4. i uttrykk

Faste uttrykk

  • slå stiften
    setje hendene i underlaget, kaste seg over hovudet og kome ned på føtene
Artikkelside

stempel

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå lågtysk; samanheng med stampe (2

Tyding og bruk

  1. (merke (1, 4), avtrykk etter) reiskap, verktøy (1) med mønster, bokstavar eller liknande
    Døme
    • poststempel;
    • ha sitt eige stempel med namn og adresse;
    • ein mynt med kongens stempel;
    • det var stempel på frimerket
  2. verktøy (1) til å stanse (3 ut hol og liknande med
  3. maskindel (kolv) som går att og fram i ein sylinder
  4. i overført tyding: ord, rykte;
    Døme
    • få stempelet på seg (som upåliteleg);
    • setje eit personleg stempel på noko
Artikkelside

steinalder

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

kulturperiode da det var vanleg å bruke stein (1 til reiskap og våpen; jamfør bronsealder og jernalder
Artikkelside

steinhogge

steinhogga

verb

Tyding og bruk

gjere ein reiskap ukvass med å slå han mot stein
Døme
  • steinhogge ljåen
Artikkelside

sporreinsar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. person som reinsar sporvegsskjener
  2. reiskap til å reinse jernbanelinja for snø med
Artikkelside

spissrot

substantiv ubøyeleg

Opphav

frå lågtysk; tysk av Spiess ‘spiss reiskap’ og Rute ‘kjepp’

Tyding og bruk

før: militær straff som gjekk ut på at den skuldige måtte gå mellom to rekkjer av soldatar som kvar gav han eit stikk eller slag over ryggen
Døme
  • gå, springe spissrot – òg: måtte passere, bli kritisk granska av forvitne, spottelystne menneske
Artikkelside

spissar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

reiskap til å kvesse, spisse med
Døme
  • blyantspissar
Artikkelside
Side 1 av 34