Avansert søk

77 treff

Bokmålsordboka 2 oppslagsord

myke 2, mjuke

verb

Betydning og bruk

gjøre myk eller mykere;
gjøre mer fleksibel;
gjøre lettere
Eksempel
  • gjøre tøyninger for å myke opp kroppen;
  • myke opp reglene;
  • myke opp stemningen

myk, mjuk

adjektiv

Opphav

norrønt mjúkr

Betydning og bruk

  1. som lett gir etter for trykk;
    motsatt hard (1)
    Eksempel
    • mykt smør;
    • mykt skinn;
    • jeg sover helst på en myk madrass
    • brukt som adverb:
      • sitte mykt i den nye stolen
  2. Eksempel
    • få en myk overgang til pensjonisttilværelsen
    • brukt som adverb:
      • bilen stoppet mykt
  3. ledig, smidig;
    motsatt stiv (1)
    Eksempel
    • en myk gren;
    • være myk i kroppen
  4. ettergivende, føyelig;
    ydmyk;
    veik
    Eksempel
    • gjøre seg myk;
    • få noen til å bli myk;
    • bli myk som voks
  5. som gjelder følelser og livskvalitet;
    som legger vekt på omsorg for og hensyn til andre
    Eksempel
    • myke verdier

Faste uttrykk

  • bløtt/mykt stål
  • myk mann
    mann som (bevisst) går mot den tradisjonelle mannsrollen
  • myke trafikanter
    fotgjengere og syklister
  • mykt vann
    kalkfattig vann;
    bløtt vann

Nynorskordboka 75 oppslagsord

mjuk

adjektiv

Opphav

norrønt mjúkr

Tyding og bruk

  1. som lett gjev etter for trykk;
    motsett hard (1)
    Døme
    • mjukt brød;
    • mjukt skinn;
    • eg søv best på ei mjuk pute
    • brukt som adverb:
      • liggje mjukt og godt
  2. Døme
    • ein mjuk overgang til pensjonisttilværet
    • brukt som adverb:
      • bilen stoppa mjukt
  3. ledig, smidig;
    motsett stiv (1)
    Døme
    • ei mjuk grein;
    • vere mjuk i kroppen
  4. ettergjevande, føyeleg;
    audmjuk;
    veik
    Døme
    • bli mjuk etter ei overhaling;
    • gjere seg mjuk;
    • få nokon til å bli mjuk
  5. som gjeld kjensler og livskvalitet;
    som legg vekt på omsut for og omsyn til andre
    Døme
    • mjuke verdiar

Faste uttrykk

  • mjuk mann
    mann som (medvite) går mot den tradisjonelle mannsrolla
  • mjuke trafikantar
    fotgjengarar og syklistar
  • mjukt stål
  • mjukt vatn
    kalkfattig vatn;
    blautt vatn

pulpa

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin ‘møyrt kjøt’

Tyding og bruk

  1. mjukt vev i kroppen, til dømes inne i ei tann

holmium

substantiv inkjekjønn

Opphav

av det latinske namnet Holmia for Stockholm

Tyding og bruk

mjukt metallisk grunnstoff (1) med atomnummer 67;
kjemisk symbol Ho

kasjmir

substantiv hankjønn

Opphav

frå tysk og engelsk , av landområdet Kashmir i Himalaya

Tyding og bruk

fint, mjukt ullstoff eller garn laga av dei mjuke håra frå kasjmirgeit
Døme
  • ein genser i kasjmir og silke;
  • ho strikka eit skjerf i kasjmir

barett

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk og italiensk; frå latin birrus ‘kappe med hette’

Tyding og bruk

vid flat lue av mjukt stoff

balsam

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt balsamr, gjennom latin, frå gresk; opphavleg semittisk basama ‘ange’

Tyding og bruk

  1. velluktande saft av harpiks og eterisk (1) olje, særleg frå balsamtreet, brukt til parfymar og i medisin
  2. middel (1 til å stelle hår eller hud med
    Døme
    • ein balsam for mjukt og glansfullt hår
  3. i botanikk: prydplante i korgplantefamilien;
    Balsamita major

Faste uttrykk

  • balsam for sjela
    noko som gjev mental lindring og trøyst
    • frisk luft er balsam for sjela

polstre

polstra

verb

Opphav

frå tysk; jamfør bolster

Tyding og bruk

stoppe eller dekkje med mjukt materiale
Døme
  • dei polstrar møblar
  • brukt som adjektiv:
    • polstra stolar

lefse

substantiv hokjønn

Opphav

truleg av leiv

Tyding og bruk

  1. ugjæra, mjukt bakverk som liknar på flatbrød, ofte med smør og til dømes sukker på
    Døme
    • ete ei lefse med smør og sukker
  2. fillete bok eller hefte
    Døme
    • finne fram i ei lefse på femti sider

kosebukse

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

bukse av mjukt, behageleg stoff

dabbe 1

dabba

verb

Tyding og bruk

  1. slå lett, klappe (på noko mjukt)
  2. trakke, traske, subbe, gå seint