Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
132 treff

Bokmålsordboka 0 oppslagsord

Nynorskordboka 132 oppslagsord

heimfalle

heimfalla

verb

Tyding og bruk

om eigedom: gå tilbake til opphavleg eigar, særleg til stat eller kommune
Døme
  • kraftrettane heimfell til staten etter eit visst antal år
  • brukt som adjektiv
    • heimfalne vassfall;
    • heimfallen kraft

Faste uttrykk

  • heimfallen til
    overgjeven til;
    offer for;
    dømd
    • vere heimfallen til straff
Artikkelside

heimelshavar

substantiv hankjønn

Opphav

av heimel (1

Tyding og bruk

person som er legitim eigar av fast eigedom eller lausøyre
Artikkelside

embargo

substantiv hankjønn

Opphav

av spansk embargar ‘hindre, sperre’

Tyding og bruk

  1. det å halde tilbake utanlandsk eigedom, særleg skip og last
  2. internasjonalt eller statleg forbod mot utførsel av visse varer (til visse land)
    Døme
    • brot på embargoen;
    • FNs tryggingsråd la ein embargo på landet
Artikkelside

kvileheim

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. eldre nemning for institusjon der eldre og sjuke får omsorg;
  2. brukt i uttrykk med nekting for å skildre situasjonar som ikkje byr på kvile
    Døme
    • å ha ein stor eigedom er langt ifrå nokon kvileheim
Artikkelside

hefte 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

jamfør norrønt hepti ‘handtak’; av hefte (2

Tyding og bruk

  1. Døme
    • all snøen førte til mykje hefte i arbeidet;
    • det blir ikkje noko hefte med å ha dei med
  2. noko som heftar, hindrar, stengjer;
    stad som det er vandt å kome frå
    Døme
    • hesten sprang ifrå meg til han kom til eit hefte
  3. plikt som kviler på ein fast eigedom, til dømes lån eller avgrensing av bruken;
  4. samling av ark, blad eller blankettar som er hefta saman;
    mindre, uinnbunden bok
    Døme
    • første hefte i serien kjem i januar
Artikkelside

havesjuke

substantiv hankjønn eller hokjønn

havesykje

substantiv hokjønn

Opphav

etter tysk Habsucht, av Habe ‘eigedom’

Tyding og bruk

det å vere havesjuk
Artikkelside

habengut

substantiv inkjekjønn

Opphav

av tysk Hab und Gut ‘eigedom og gods’

Tyding og bruk

eigedelar, lausøyre
Døme
  • selje alt sitt habengut og dra av garde
Artikkelside

gard

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt garðr

Tyding og bruk

  1. eigedom på landet (1 med hus for menneske, husdyr og avlingar og med innmark og utmark
    Døme
    • garden Haug;
    • folket på garden;
    • drive eigen gard;
    • livet heime på garden;
    • det tunge arbeidet på garden
  2. inngjerda jordstykke (til dyrking);
  3. open plass mellom eller ved hus;
    gardsplass
    Døme
    • gå ut i garden for å leike
  4. større bustadhus eller forretningsbygg, særleg i eit byområde
    Døme
    • garden manglar heis
  5. Døme
    • hoppe over garden
  6. brukt som etterledd i samansetjingar: noko som liknar eit gjerde

Faste uttrykk

  • der i garden
    i det huset;
    på den plassen;
    hos den personen
    • ikkje noka overrasking der i garden
  • gard og grunn
    • gard (1) med hus og dyrkingsjord
      • eige gard og grunn;
      • bønder som må gå frå gard og grunn
    • alt ein eig
      • satse gard og grunn;
      • somme drakk seg frå gard og grunn
  • til gards
    til garden
    • kome til gards;
    • invitere til gards;
    • velkomen til gards!
Artikkelside

aktiva

substantiv inkjekjønn

Opphav

fleirtalsform av aktivum

Tyding og bruk

bruttoformue i eit rekneskapsoversyn
Døme
  • sikre alle aktiva i buet

Faste uttrykk

  • aktiva og passiva
    oversyn over eigedom og gjeld til dømes for eitt år, med eigedomspostar i ein kolonne, gjeldspostar og eigenkapital i ein annan, med sum ført per kolonne og med differansen mellom dei
Artikkelside

forpakting

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å forpakte
Døme
  • ha ein eigedom i forpakting;
  • forpakting av fiskerett
Artikkelside
Side 7 av 14