Avansert søk

Vanleg søk

Nynorskordboka 7 oppslagsord

kynisk

adjektiv

Opphav

frå gresk , av kyon ‘hund’

Tyding og bruk

som gjeld kynisme (1)
Døme
- kynisk filosofi
kald og omsynslaus;
desillusjonert
Døme
- bli kynisk etter kvart;
- eit kynisk svar;
- kynisk framferd

Artikkelside

iskald

adjektiv

Tyding og bruk

kald som is, isande kald
Døme
- ein iskald vind;
- vere iskald på føtene;
- drikke iskaldt vatn
i overført tyding: upåverkeleg, kjenslekald, kynisk
Døme
- iskalde ord og planar

Artikkelside

mefistofelisk

adjektiv

Uttale

mefistofeˊlisk

Opphav

etter namnet Mefistofeles, namn på djevelen i segna om Faust og i Goethe-dramaet med same namn

Tyding og bruk

djevelsk;

utspekulert (1), kynisk (2)

Døme

ein mefistofelisk flir

Artikkelside

kalkulere

kalkulera

verb

Opphav

gjennom fransk calculer, jamfør kalkyle; frå gammallatin, av calculus

Tyding og bruk

gjere overslag over;

rekne (ut)

Døme

kalkulere ei vare;
kalkulere prisen til hundre kroner

brukt som adjektiv: som er rekna med;
bereknande, kynisk (1)
- ein kalkulert risiko;
- ein kalkulert provokasjon;
- ein kaldblodig og kalkulerande drapsmann

Faste uttrykk

kalkulere med
rekne med

Artikkelside

machiavellisk

adjektiv

Uttale

makiavelˊlisk

Opphav

etter namnet til den italienske politikaren og forfattaren Niccolo Machiavelli 1469–1527

Tyding og bruk

som gjeld eller er typisk for Machiavelli og machiavellismen;

utspekulert og kynisk

Artikkelside

kynikar

substantiv hankjønn

Uttale

kjyˊnikar

Opphav

frå gresk; jamfør kynisk

Tyding og bruk

tilhengjar av kynisme (1)
person som ikkje trur på ideal;
kald og omsynslaus person;
vørdlaus person

Artikkelside

kapitalist

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person eller institusjon som eig kapital (1, 1)
Døme
- staten er landets leiande kapitalist
brukt nedsetjande om rik person: utbytar
Døme
- han var ein kynisk kapitalist

Artikkelside