Avansert søk

Nynorskordboka 10 oppslagsord

hin

determinativ demonstrativ

Opphav

norrønt hinn

Tyding og bruk

den andre (av to);
i fleirtal: dei andre (av fleire)
Døme
- hin foten;
- på hi sida;
- dei hine folka
i tidsnemningar: den førre, den nærmast føregåande
Døme
- eg fekk ei melding frå han hin dagen;
- tysdag i hi veka

Faste uttrykk

denne eller hin
denne eller ein annan
dette kan bli utnytta av denne eller hin
denne og hin
både denne og den andre
ho let oss få høyra kva denne og hin har sagt om saka
dette eller hitt
anten dette eller noko anna
vi skal ikkje gå i detalj om dette eller hitt
dette og hitt
både det eine og det andre
sladderen gjekk om dette og hitt
eitt og hitt
mangt eit

dette eller hitt

Tyding og bruk

anten dette eller noko anna;

Sjå: hin

Døme

vi skal ikkje gå i detalj om dette eller hitt

dette og hitt

Tyding og bruk

både det eine og det andre;

Sjå: hin

Døme

sladderen gjekk om dette og hitt

eitt og hitt

Tyding og bruk

mangt eit;

Sjå: ein, hin

denne eller hin

Tyding og bruk

denne eller ein annan;

Sjå: hin

Døme

dette kan bli utnytta av denne eller hin

denne og hin

Tyding og bruk

både denne og den andre;

Sjå: hin

Døme

ho let oss få høyra kva denne og hin har sagt om saka

hinkar

substantiv hankjønn

Opphav

av hin

Tyding og bruk

særleg i bunden form eintal: hinmannen, djevelen

hinmann

substantiv hankjønn

Opphav

av hin

Tyding og bruk

særleg i bunden form eintal: djevelen

ymiskvar

determinativ kvantor

Tyding og bruk

snart ein, snart hin;

nokon kvar;

mang ein

Døme

det kan vere ymiskvar som har gjort det;
det kan hende ymiskvar, det – snart den eine, snart den andre;
dei var med ymiskvar gong;
ymiskvar side, lei;
han budde jamleg ymiskvart år i Noreg og i utlandet;
på ymiskvar lei – òg: hit og dit, til alle kantar

Faste uttrykk

på ymiskvar stad
både her og der

veg

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt vegr

Tyding og bruk

ferdselsåre, trafikkåre (særleg utanfor byar); jamfør gate (1;
forkorta v.
Døme
- stikke ut, byggje veg;
- offentleg veg;
- privat veg;
- vegen mellom Bergen og Voss;
- byggjefelt med veg, vatn og kloakk
- - bygdeveg
  - gangveg
  - køyreveg
  - landsveg
  - riksveg
- køyrebane
  gå ut i vegen
- spor (1, far (2, 1)
  sjå vegane etter kyrne i åkeren
ofte i overført tyding: rørsle, gang (mot eit mål)
Døme
- gå sin veg – gå bort;
- leggje hindringar i vegen – lage hindringar;
- kva er i vegen? – kva står på?
- om reise eller liknande:
  det bar(st) i veg(en);
  kome seg i veg(en);
  vere på veg heim;
  følgje eit stykke på veg;
  vere langt på veg samde – mykje godt, stort sett samde;
  noko på vegen – nokolunde;
  vere tre månader på veg – gravid i tredje månad
retning, kurs (1, lei (1
Døme
- det er trafikk berre ein veg i denne gata;
- ta same vegen;
- finne rette vegen;
- leggje vegen om postkontoret
- i overført tyding:
  gå vegen om departementet med ei sak;
  nye vegar i politikken;
  gå hin vegen med – gå til atters med
lengd, strekning;
avstand
Døme
- ha lang veg heim;
- det er berre tida og vegen – sjå tid (1, 5);
- sjå nokon på lang veg
- opning, passasje
  bane seg veg gjennom mengda;
  or vegen!
framgang
måte (1, 1)
Døme
- kledeveg;
- matveg;
- i den vegen er han grei – i så måte, i det stykket

Faste uttrykk

gå i veg med
starte på;
begynne med
gå i veg med store og kostesame prosjekt
gå i vegen
vere til hinders
gå sine eigne vegar
vere sjølvstendig
ikkje gå av vegen for
jamvel (gjere noko kritikkverdig)
ikkje kome nokon veg
stå fast; mislykkast
ikkje vere av vegen
vere bra, ha noko for seg
lage veg i vellinga
få arbeidet unna, greie godt opp
leggje i veg
fare av stad
på god veg
i god framgang
rydde av vegen
fjerne, ta livet av
skaffe til vegar
få tak i
ta på veg
bli sint, fare opp (for noko)