Avansert søk

Nynorskordboka 5 oppslagsord

herd

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt herðr

Tyding og bruk

aksel (, 1), skulder

Døme

bere noko på herdane

herde 2

herda

verb

Opphav

norrønt herða; av hard

Tyding og bruk

gjere hard eller hardere
Døme
- herde stål
gjere hardfør eller motstandsfør
Døme
- herde kroppen;
- herde seg i motgang
våge seg til, få seg til, halde ut;
gidde, tole
Døme
- eg herder ikkje å ta i det;
- eg herder meg ikkje ut i slikt vêr
herdne

Faste uttrykk

herde på
drive på, henge i
la oss herde på ei stund til

aksel 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt ǫxl

Tyding og bruk

kroppsdel mellom hals og overarm;
herd, skulder
Døme
- leggje armen kring akslene til nokon;
- skyte akslene i vêret
rundvoren høgd i fjellside (nedover frå høgste toppen)

Faste uttrykk

dra på akslene
likesælt eller forakteleg vise at noko er leitt eller ikkje som det skal, men lite og inkje å gjere ved
på aksel gevær!
brukt i militært kommandorop om å kvile eit gevær mot skuldra

herdebrei

adjektiv

Opphav

Tyding og bruk

brei over herdane;

skulder

substantiv hokjønn

Opphav

truleg frå lågtysk

Tyding og bruk

aksel (1, 1);
herd
Døme
- slengje kåpa over skuldrene;
- vere brei over skuldrene
del av klesplagg som dekkjer akslene
Døme
- jakka var litt stor i skuldrene
kant (1, rygg
Døme
- skuldra på ein veg – feltet mellom køyrebana og grøftekanten

Faste uttrykk

få ei kald skulder
møte lite forståing, interesse
få klapp på skuldra
òg: ros
trekkje på skuldrene
som uttrykk for likesæle: kva så?
kva ventar dei?