Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 17 oppslagsord

utgang

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. det å gå ut (frå eit hus, rom);
    det å forlate noko (og dermed gå inn i eller byrje på noko nytt)
    Døme
    • spele til utgang – i kyrkje e l;
    • Herren vare din inngang og din utgang – dvs til og frå jordelivet, brukt i dåpsbøna;
    • hopparen hadde fin utgang frå hoppet;
    • farten på prosjektilet like etter utgangen
  2. stad der ein går ut
    Døme
    • storme mot utgangen;
    • sperre utgangen;
    • utgang bak – på buss e l
  3. Døme
    • innan utgangen av året;
    • verselinja har kvinneleg (s d), mannleg (s d) utgang;
    • saka fekk ein lykkeleg utgang;
    • utgangen vart at …
  4. i bridge: avslutta serie med spel
    Døme
    • ha utgang – ha poeng nok til å vinne ein omgang
  5. i typografi: kort sluttlinje i eit avsnitt
Artikkelside

mannleg utgang

Tyding og bruk

trykktung sluttstaving i ei verselinje;
til skilnad frå kvinneleg utgang;
Sjå: mannleg
Artikkelside

kvinneleg utgang

Tyding og bruk

tostava rim med trykklett sistestaving i ei verselinje;
til skilnad frå mannleg utgang;
Sjå: kvinneleg
Artikkelside

heldig

adjektiv

Opphav

av dansk held ‘hell’

Tyding og bruk

  1. som har hell med seg
    Døme
    • eg var så heldig å vinne;
    • laget vann ein heldig siger
  2. Døme
    • saka fekk ein heldig utgang;
    • det var heldig at det gjekk slik;
    • han dukka opp i ein heldig augeblink;
    • eg trur ikkje det er heldig å gjere det på den måten

Faste uttrykk

  • ha ei heldig hand med
    ha ein god framgangsmåte med noko
Artikkelside

gate 2

substantiv hankjønn

Uttale

gæit

Opphav

frå engelsk

Tyding og bruk

utgang (2) på flyplass
Artikkelside

naudutgang, nødutgang

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

utgang som kan nyttast i naudstilfelle
Artikkelside

sorti

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk av sortir ‘gå ut’

Tyding og bruk

bortgang, utgang (særleg frå ei scene);
Døme
  • ein verknadsfull sorti;
  • ein trist sorti
Artikkelside

dødeleg, døyeleg

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som fører til døden
    Døme
    • eit dødeleg sår;
    • eit dødeleg slag;
    • ein dødeleg sjukdom;
    • ein sjukdom med dødeleg utgang
    • brukt som adverb
      • dei vart dødeleg såra i ulykka
  2. som ein gong må døy;
    Døme
    • alle menneske er dødelege
    • brukt som substantiv
      • vi vanlege dødelege
  3. brukt som forsterkande adverb: svært, veldig (2)
    Døme
    • vere dødeleg forelska;
    • eg vart dødeleg fornærma
Artikkelside

exit 1

substantiv hankjønn

Uttale

ekˊsit

Opphav

av exit (2

Tyding og bruk

Døme
  • det blir hennar exit frå politikken;
  • exiten frå cupen var trist for heimelaget
Artikkelside

kadens

substantiv hankjønn

Uttale

kadanˊgs; kadenˊs

Opphav

gjennom fransk cadence og italiensk cadenza; frå latin cadere ‘falle’, opphavleg om fallande tonegang

Tyding og bruk

  1. tempo eller rytme som ein aktivitet går føre seg i
    Døme
    • halde høg kadens
  2. i musikk: virtuost soloparti mot slutten av ein sats
  3. i musikk: akkordane i slutten av ein sats, eit verk eller liknande
  4. i metrikk: rytmisk utgang i verselinje
Artikkelside
Side 1 av 2