Avansert søk

29 treff

Nynorskordboka 29 oppslagsord

tryggje 2, trygge 3

tryggja, trygga

verb

Opphav

norrønt tryggja

Tyding og bruk

  1. Døme
    • tryggje vegen mot ras;
    • tryggje seg mot innbrot;
    • tryggje framtida si;
    • tryggje freden;
    • tryggje handelen
  2. setje av, skaffe, sikre (5)
    Døme
    • tryggje eigedomen for etterkomarane;
    • tryggje seg retten til noko

tryggje 1

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

Døme
  • finne tryggje;
  • ha tryggje for noko

forskanse

forskansa

verb

Opphav

frå lågtysk; av for- (2 og skanse

Tyding og bruk

tryggje med skansar;
Døme
  • forskanse ei festning

Faste uttrykk

  • forskanse seg
    gå i dekning
    • forskanse seg bak ei låst dør;
    • katten forskansa seg bak sofaen

dekkje, dekke 2

dekkja, dekka

verb

Opphav

frå lågtysk; same opphav som tekkje (2

Tyding og bruk

  1. Døme
    • landskapet er dekt av flaumvatn;
    • snøen dekte marka;
    • dekkje matrestane med plast;
    • flisene dekte veggen
  2. gjere eit bord klart for måltid;
    setje fram tallerkenar, glas, bestikk, dukar og liknande
    Døme
    • dekkje bordet;
    • bordet var dekt til selskap;
    • vi dekte til 12 mann
  3. vere stor nok til å utlikne (2) eller betale;
    Døme
    • dekkje eit behov;
    • bedrifta dekte reisekostnadene;
    • dekkje etterspurnaden etter ei vare;
    • få dekt utgiftene sine
  4. vere identisk eller kongruent med;
    svare til, vere lik;
    vere likeverdig med
    Døme
    • figurane dekkjer kvarandre;
    • dei to omgrepa dekkjer ulike fenomen
  5. omfatte, femne (2) om;
    gjelde
    Døme
    • lærebok som skal dekkje ein periode på fleire hundre år;
    • kulturhuset skal dekkje heile regionen;
    • legen dekkjer eit stort område;
    • norskfaget skal dekkje mange emne;
    • politiet treng meir ressursar for å dekkje alle oppgåvene sine
  6. verne mot angrep, mistanke eller liknande;
    Døme
    • dekkje nokon med falsk forklaring;
    • finne ord å dekkje seg bak;
    • har du ein skriftleg kontrakt, er du dekt mot det meste;
    • dekkje seg bak ein fasade
  7. referere eller rapportere frå;
    skildre alt om
    Døme
    • dekkje landsmøtet for avisa;
    • reporteren som dekte vinter-OL
  8. om hund, særleg i kommando: leggje seg ned
    Døme
    • dekk!

Faste uttrykk

verne

verna

verb

Opphav

norrønt verna; jamfør vern

Tyding og bruk

Døme
  • verne fedrelandet;
  • eg vernar om familien;
  • dei verna seg mot tap
  • brukt som adjektiv:
    • halde si vernande hand over noko

utryggje, utrygge

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

trygging

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

Døme
  • trygging av arbeidsplassar

trygde

trygda

verb

Tyding og bruk

  1. Døme
    • trygde dei tilsette
    • brukt som adjektiv:
      • ein trygda person
    • brukt som substantiv:
      • kjempe for alderspensjonistar og dei trygda
  2. gje trygd (3);
    tryggje, sikre
    Døme
    • trygde ein mot fare;
    • trygde seg mot åtak;
    • trygde stoda si
  3. ordne med trygding for;
    Døme
    • trygde huset

sikkerheitspolitikk

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

politikk som går ut på å tryggje eksistens og vitale interesser for eit land, eller å tryggje fred og stabilitet i verda;

tryggleikspolitikk

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

politikk som går ut på å tryggje eksistens og vitale interesser for eit land, eller å tryggje fred og stabilitet i verda;