Avansert søk

Nynorskordboka 39 oppslagsord

treg, treig

adjektiv

Opphav

norrønt tregr opphavleg ‘fast, hard’

Tyding og bruk

som rører seg sakte;
langsam (1), sein (1)
Døme
- gå med trege skritt;
- ei treg utvikling;
- ho er alltid treg om morgonen
- brukt som adverb:
  arbeidet går for tregt
som fungerer tregt og dårleg;
seig (5), trå (2, 2)
Døme
- ei treg dør;
- maskinen er litt treg
som tenkjer seint og dårleg;
dum, seintenkt
Døme
- han er litt treg av seg
uinteressant, keisam
Døme
- ha treg humor;
- gå med trege klede

Faste uttrykk

treg mage
sein fordøying;
forstopping (2)
treg masse
i fysikk: masse som ikkje endrar rørsle eller retning utan påverknad frå noko anna

trege 2

trega

verb

kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt trega; av trege (

Tyding og bruk

vere lei, misnøgd;
tenkje på noko med sorg, saknad eller anger;
angre
Døme
- eg tregar på at eg kjøpte den buksa
gjere misnøgd;
arge
Døme
- det tregar meg at han gløymde gebursdagen min

mage 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt magi

Tyding og bruk

sekkforma utviding av fordøyingskanalen;
magesekk
Døme
- kua har fire magar
- - bladmage
  - løypemage
  - nettmage
samnemning for magesekk og tarmkanal
Døme
- ha vondt i magen;
- luft i magen
fordøying;
avføring
Døme
- ha dårleg mage;
- treg mage;
- hard mage;
- laus mage
framside av overkroppen mellom brystet og underlivet;
vom (2), buk (2)
Døme
- liggje på magen;
- mage og rygg;
- gå med bar mage
utbuling av magen (1, særleg på grunn av fedme eller graviditet;
(stor) vom (2)
Døme
- ein gammal mann med mage;
- ho har barn i magen
i overført tyding: område i mageregionen der ein tykkjest merke kjensler som spenning, uro og liknande
Døme
- kjenne eit sug i magen;
- det kriblar i magen;
- det knytte seg i magen;
- gå på skulen med ein vond klump i magen

Faste uttrykk

gå med ein … i magen
ha ambisjonar om å bli (det nemnde)
gå med ein skodespelar i magen
ha is i magen
vere kald og roleg i ein kritisk situasjon;
ikkje miste fatninga;
halde hovudet kaldt
ha sommarfuglar i magen
ha ei kriblande kjensle i magen fordi ein er spent;
vere nervøs
på tom mage
utan å ha ete
arbeide på tom mage

seig

adjektiv

Opphav

norrønt seigr; samanheng med sige

Tyding og bruk

tjukk og kleimen;
tjuktflytande;
slimete, viskøs
Døme
- seig som sirup;
- slimet var seigt
som kan bøyast og strekkjast utan å breste;
mjuk og sterk;
til skilnad frå møyr (1), sprø (1)
Døme
- biffen er seig;
- ein seig vidjekvist;
- seige rundstykke
som er vanskeleg og tek lang tid å gjere;
dryg (1)
Døme
- eit seigt arbeid;
- den siste brekka er seig
(sterk og) uthaldande
Døme
- ein seig kar;
- ho er seig og held ut lenge
sein (1), treg (1)
Døme
- vere seig i vendinga

Faste uttrykk

vere eit seigt, gammalt skinn
vere særs uthaldande;
vere ein som aldri gjev opp

tung å be

Tyding og bruk

treg å få til å gjere noko;

Sjå: tung

Døme

han er så tung å be

tung i sessen

Tyding og bruk

utan tiltakslyst;

sein i vendinga;

treg;

Sjå: sess, tung

tungbedd, tungbeden

adjektiv

Tyding og bruk

som er tung å be;

uvillig eller treg å få til å gjere noko

tung

adjektiv

Opphav

norrønt þungr

Tyding og bruk

som har etter måten høg vekt;
motsett lett (1)
Døme
- vere tung som bly;
- ei tung bør;
- pakken er for tung å bere;
- stein er tyngre enn vatn;
- eg er den tyngste av oss;
- kor tung er du?
- tunge metall;
- eit tungt lyft;
- bere tungt;
- vere tungt lasta;
- båten ligg tungt i sjøen
- - baktung
  - framtung
stor, massiv, tjukk;
sterk
Døme
- tunge fjell heng over garden;
- tungt bevæpna;
- tungt artilleri
djup, sterk, kraftig
Døme
- tung rus
- brukt som adverb:
  sove tungt;
  puste tungt
tyngjande, trykkjande
Døme
- tung luft;
- tungt vêr;
- tunge skattar;
- tungt ansvar;
- ansvaret kviler tungt på han
dorsk, daud, sliten
Døme
- vere tung i kroppen;
- ho var så tung i hovudet
treg til å fungere;
sein, hard, vanskeleg
Døme
- rifla er tung på avtrekkjaren;
- båten er tung å ro;
- arbeidet går tungt;
- gå med tunge steg;
- tungt føre;
- banen er tung etter regnet;
- tung musikk;
- tungt fordøyeleg mat;
- vere tung i oppfatninga;
- vere tung å få til å gjere noko
som fører mykje strev med seg;
slitsam, mødesam, stri
Døme
- tungt arbeid;
- tunge tak;
- ein tung bakke;
- det er tungt å vedgå feil;
- tung lagnad;
- ei tung sorg;
- fem tunge krigsår
- brukt som adverb:
  slite tungt
som er prega av alvor (3);
dyster, sorgsam, sturen, trist
Døme
- han er tung å vere saman med;
- tung til sinns;
- tung i hugen;
- eit tungt lynne;
- gå med tunge tankar;
- ha tunge stunder;
- ikkje ta det så tungt!
- sjå tungt på nokon;
- ei tung tidend
- - hugtung
  - sorgtung

Faste uttrykk

falle tungt for brystet
vere vanskeleg å akseptere
ei slik løysing vil falle mange tungt for brystet
ha tungt for
vere sein til å lære eller arbeide
guten har tungt for det;
ha tungt for å lære
med tungt hjarte
motviljug
gjere noko med tungt hjarte
sitje tungt i det
ha det stridt (økonomisk)
tung for brystet
tungpusta
han kjende seg så tung for brystet
tung i sessen
utan tiltakslyst;
sein i vendinga;
treg
tung olje
olje som er etter måten tung og tungtflytande og har høgt kokepunkt;
tungolje
tung sjø
store, kraftige bølgjer
båten stampa i tung sjø
tung staving
staving med sterkt trykk
tung å be
treg å få til å gjere noko
han er så tung å be
tunge skyer
skyer som inneheld mykje fukt
tungt narkotikum
kraftig, narkotisk stoff
tungt språk
omstendeleg, innfløkt og lite munnleg språk
tungt stoff
- innhald, stoff som er vanskeleg å forstå
- sterkt narkotikum

dauvleg, døvleg

adjektiv

Tyding og bruk

utan liv eller fart;

Døme

dauvlege stader, dagar;
gå dauvleg for seg

trå masse

Tyding og bruk

Sjå: trå

Resultater per side: