Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 15 oppslagsord

mental

adjektiv

Opphav

av latin mens ‘sjel’

Tyding og bruk

  1. som gjeld sjelelivet;
    åndeleg, psykisk
    • mental helse;
    • den mentale tilstanden i folket
  2. brukt som adverb
    • vere mentalt førebudd på noko
Artikkelside

danne seg

Tyding og bruk

Sjå: danne
  1. bli til utan tydeleg eller opplagd påverknad frå nokon;
    Døme
    • det danna seg kø framfor inngangen;
    • det dannar seg is på vatnet;
    • det kjem til å danne seg skorpe på såret
  2. få ei viss mental førestilling eller oppfatning (2)
    Døme
    • danne seg eit bilete av situasjonen;
    • prøve å danne seg ei meining om noko;
    • komiteen danna seg eit positivt inntrykk av kandidatane
Artikkelside

balsam for sjela

Tyding og bruk

noko som gjev mental lindring og trøyst;
Sjå: balsam
Døme
  • frisk luft er balsam for sjela
Artikkelside

massesuggesjon

substantiv hankjønn

Opphav

av masse

Tyding og bruk

mental påverknad som delvis lammar den individuelle vurderingsevna hos ei større menneskemengd
Artikkelside

psykisk

adjektiv

Uttale

syˊkisk; psyˊkisk

Tyding og bruk

som gjeld sjelelivet;
til skilnad frå fysisk (4)
Døme
  • han var heilt knekt, både fysisk og psykisk;
  • ho har vore utsett for eit sterkt psykisk press;
  • dei har psykiske lidingar
Artikkelside

observand

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin; jamfør observere

Tyding og bruk

person som er under (mental) observasjon (1)
Artikkelside

balsam

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt balsamr, gjennom latin, frå gresk; opphavleg semittisk basama ‘ange’

Tyding og bruk

  1. velluktande saft av harpiks og eterisk (1) olje, særleg frå balsamtreet, brukt til parfymar og i medisin
  2. middel (1 til å stelle hår eller hud med
    Døme
    • ein balsam for mjukt og glansfullt hår
  3. i botanikk: prydplante i korgplantefamilien;
    Balsamita major

Faste uttrykk

  • balsam for sjela
    noko som gjev mental lindring og trøyst
    • frisk luft er balsam for sjela
Artikkelside

mentalitet

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk; jamfør mental

Tyding og bruk

sjeleleg innstilling;
sinnelag, tankegang
Døme
  • skattesnyting vitnar om ein usosial mentalitet
Artikkelside

coaching

substantiv hokjønn

Uttale

kåoˊtsjing; kåoˋtsjing

Tyding og bruk

det å coache;
sett av metodar, teknikkar for å yte (mental) rettleiing (i idrett, arbeidsliv eller privatliv)
Døme
  • ta eit kurs i coaching;
  • drive coaching av tilsette i kommunen;
  • mastergrad i coaching og idrettspsykologi
Artikkelside

danne 1

danna

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

av dan

Tyding og bruk

  1. få noko til å oppstå;
    Døme
    • danne regjering;
    • danne nye ord;
    • vi treng å danne meir teori
  2. gje noko bestemd form eller utsjånad;
    Døme
    • dei danna ei rekkje;
    • solstrålane dannar ei vifte
  3. Døme
    • danne eit nytt politisk parti;
    • danne aksjeselskap;
    • dei danna ei ny foreining
  4. Døme
    • danne grunnlag for vurderinga;
    • tilfella dannar eit mønster;
    • danne baktropp;
    • dette danna utgangspunktet for diskusjonen

Faste uttrykk

  • danne seg
    • bli til utan tydeleg eller opplagd påverknad frå nokon;
      oppstå
      • det danna seg kø framfor inngangen;
      • det dannar seg is på vatnet;
      • det kjem til å danne seg skorpe på såret
    • få ei viss mental førestilling eller oppfatning (2)
      • danne seg eit bilete av situasjonen;
      • prøve å danne seg ei meining om noko;
      • komiteen danna seg eit positivt inntrykk av kandidatane
Artikkelside
Side 1 av 2