Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 86 oppslagsord

løynd 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt leynd; av løyne (2

Tyding og bruk

  1. det å vere løynd (2
    • snakke med nokon i løynd;
    • møtast i løynd;
    • halde seg i løynd

Faste uttrykk

  • i løynd
    i smug, i skjul;
    hemmeleg, løynleg;
    usedd
    • møtast i løynd;
    • halde seg i løynd;
    • det hende i djupaste løynd
Artikkelside

løynd 2

adjektiv

Opphav

av løyne (2

Tyding og bruk

som er skjult eller ikkje tilgjengeleg;
hemmeleg, løynleg, duld
Døme
  • løynde skattar
Artikkelside

løyne 2

løyna

verb

Opphav

norrønt leyna

Tyding og bruk

halde hemmeleg;
skjule, dølje;
gøyme;
jamfør løynd (2
Døme
  • løyne noko for nokon;
  • halde seg løynd;
  • halde noko løynt for nokon
Artikkelside

planting

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. Døme
    • planting av tre;
    • planting av skog
  2. det å plassere noko eller nokon ein stad i løynd for å skade eller avsløre;
    Døme
    • planting av bevis
Artikkelside

plante 2

planta

verb

Opphav

norrønt planta, gjennom lågtysk; frå latin plantare

Tyding og bruk

  1. setje ei plante med røtene i jord
    Døme
    • plante eit epletre;
    • dei plantar roser i bedet
  2. byggje opp eit område ved å setje ei stor mengd planter i jorda
    Døme
    • plante skog;
    • dei planta ein vinhage
  3. plassere noko fast og støtt
    Døme
    • plante neven i bordet;
    • han plantar begge beina i golvet;
    • Roald Amundsen planta det norske flagget på Sørpolen
  4. i løynd plassere noko eller nokon ein stad for å skade eller avsløre
    Døme
    • plante ein spion hos fienden;
    • det vart planta rykte om familien

Faste uttrykk

  • plante ut
    flytte planter frå veksthus eller vekstbenk til varig veksestad
Artikkelside

kraft 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt kraptr, krǫptr; òg innverknad frå tysk

Tyding og bruk

  1. drag eller press på masse (2);
    påverknad som er årsak til endring
    Døme
    • magnetiske krefter
  2. Døme
    • elektrisk kraft
  3. Døme
    • samle krefter;
    • i si fulle kraft
  5. helse (1, 1), det å vere frisk
  6. i overført tyding: drivande, tiltøk, leiande person
    Døme
    • ei lokal kraft i kulturlivet;
    • leiande krefter
  7. Døme
    • sleppe til yngre krefter
  8. (løynd) faktor eller omstende som formar eller påverkar ei sak
    Døme
    • sterke krefter jobbar for å torpedere bruplanane
  9. overnaturleg evne, styrke
    Døme
    • ei hemmeleg kraft;
    • fylt av Guds kraft
  10. i lovmål: rettsverknad
    Døme
    • lov med tilbakeverkande kraft

Faste uttrykk

  • i kraft av
    • på grunn av;
      takk vere
      • i kraft av kvalitet og kompetanse
    • med heimel i
      • i kraft av lova
  • kome til krefter
    få igjen helse eller styrke etter sjukdom, strabasar og liknande
    • ho var på eit rehabiliteringssenter for å kome til krefter igjen
  • setje i kraft
    setje i verk
  • setje ut av kraft
    oppheve
  • tre i kraft
    ta til å gjelde, bli sett i verk
Artikkelside

mørking

substantiv hokjønn

Opphav

av mørke (2

Tyding og bruk

  1. i astronomi: det at ein himmellekam kastar skugge på eller blir løynd bak ein annan himmellekam, sett frå jorda;
Artikkelside

krypto-

prefiks

Opphav

av gresk kryptos ‘løynd, hemmeleg’

Tyding og bruk

prefiks (1) i ord som gjeld noko fordekt eller løynd;
Artikkelside

kryptisk

adjektiv

Tyding og bruk

Døme
  • ei kryptisk melding
Artikkelside

krypton

substantiv inkjekjønn

Opphav

nylaging av gresk kryptos ‘løynd’, fordi gassen finst i så små mengder; jamfør krypto- og -on (1

Tyding og bruk

grunnstoff (1) med atomnummer 36 som høyrer til edelgassane;
kjemisk symbol Kr
Artikkelside
Side 1 av 9