Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
17 treff

Nynorskordboka 17 oppslagsord

kompromiss

substantiv inkjekjønn

Uttale

kompromisˊs

Opphav

gjennom fransk, frå latin; jamfør kompromittere

Tyding og bruk

avtale eller semje der begge partane slår av på dei opphavlege krava sine
Døme
  • kome fram til eit kompromiss
Artikkelside

kompromisse

kompromissa

verb

Opphav

av kompromiss

Tyding og bruk

arbeide seg fram til eller gå med på kompromiss
Artikkelside

gje, gjeve, gi

gjeva

verb

Opphav

norrønt gefa

Tyding og bruk

  1. (over)rekkje, levere;
    la kome frå seg, sende ut, føre fram, skaffe
    Døme
    • gje meg avisa;
    • det heile gav eit sterkt inntrykk;
    • gje atterljom;
    • gje seg tid til noko;
    • gje nokon skylda for noko;
    • gje nokon bank;
    • gje nokon høve til noko;
    • gje døme;
    • gje svar;
    • gje lov;
    • gje samtykke;
    • gje nokon rett;
    • gje hjelp;
    • gje gass;
    • gje avkall på noko;
    • gje akt;
    • gje tol
  2. brukt for å uttrykkje ynske
    Døme
    • Gud gjeve det er sant!
    • gjev det er sant!
  3. Døme
    • gje ungen;
    • gje krøtera
  4. la få som gåve;
    Døme
    • gje pengar;
    • gje bort gåver;
    • gje rabatt
  5. bruke alle sine krefter og all si tid på noko;
    Døme
    • gje livet sitt for nokon eller noko
  6. dele ut kort i kortspel
    Døme
    • din tur å gje
  7. stå for;
    halde
    Døme
    • gje ein middag;
    • gje ein konsert;
    • gje undervisning;
    • gje timar
  8. kaste av seg;
    produsere, yte, prestere
    Døme
    • gje gode renter;
    • boka gjev mykje;
    • jorda gjev lite av seg;
    • gje resultat;
    • han har ingenting å gje
  9. gje ut i vederlag for noko;
    Døme
    • gje 80 kr for boka;
    • eg skulle gje mykje for å få vite det

Faste uttrykk

  • gje att
    • om handel: gje vekslepengar
      • gje att på ein tiar
    • fortelje att;
      referere (2)
      • gje att noko ein har høyrt
  • gje blaffen i
    vere likeglad med
    • gje blaffen i politikk;
    • gje blanke blaffen i vedtaket;
    • ho gav blaffen
  • gje bryst
  • gje ein god dag i
    ikkje bry seg om;
    gje blaffen i
    • han gav ein god dag i arbeidet sitt
  • gje etter
    • om underlag: svikte (1)
      • planken gav etter
    • om person: føye seg eller vike
      • gje etter for krava;
      • dei gav etter for presset
  • gje frå seg
    (motvillig) overlate til nokon
    • gje frå seg førarkortet;
    • gje frå seg makta;
    • gje frå seg råderetten
  • gje igjen
    gje vekslepengar
    • gje igjen på ein hundrings
  • gje inn
    skjelle (nokon) ut
  • gje og ta
    vere villig til å inngå kompromiss
  • gje opp
    • opplyse om, offentleggjere
      • gje opp namn og adresse;
      • gje opp inntekta for siste året
    • om person: slutte å kjempe, resignere
      • nei, no gjev eg opp;
      • gje opp kampen;
      • gje opp anden;
      • gje opp all von
  • gje på
    få opp farten; halde (intenst) på (med noko), drive på
  • gje seg
    • om underlag: sige, svikte, gje etter
      • golvet gav seg under han
    • avta i styrke;
      gå tilbake
      • stormen har gjeve seg;
      • sjukdomen har gjeve seg
    • gje etter (2);
      bøye av
    • slutte (1) med noko
      • han har gjeve seg med idretten;
      • no får du gje deg med dette tullet!
  • gje seg heilt og fullt til
    vie seg til (noko)
  • gje seg i ferd med
    gå i gang med
  • gje seg i kast med
    gå i gang med
  • gje seg i lag
    slå lag (med nokon)
  • gje seg i veg
    byrje å fare eller gå
  • gje seg over
    overgje seg;
    miste motet;
    bli heilt maktstolen eller himmelfallen
  • gje seg sjølv
    vere sjølvsagd eller opplagd
    • løysinga gjev seg sjølv;
    • svaret gjev seg sjølv
  • gje seg til
    bli verande;
    slå seg til ro
    • ho gav seg til i bygda
  • gje seg til å
    byrje å
    • han gav seg til å gråte
  • gje seg ut for
    påstå å vere eller spele nokon
  • gje seg ut på
    gå i gang med
  • gje ut
    sende bøker, blad og liknande på marknaden
  • ikkje gje frå seg ein lyd
    vere still;
    teie (2, 2)
    • han gav ikkje frå seg ein lyd
  • ikkje gje mykje for
    verdsetje (noko) lågt eller sjå ned på (nokon)
  • kva gjev du meg for det?
    kva synest du om slikt?
Artikkelside

gje og ta

Tyding og bruk

vere villig til å inngå kompromiss;
Sjå: gje
Artikkelside

møtast

verb

Opphav

jamfør møte (2

Tyding og bruk

  1. møte kvarandre;
    Døme
    • når kan vi møtast?
    • dei møttest tilfeldigvis på gata;
    • vi har møtst berre éin gong før
  2. nå i hop;
    gå saman
    Døme
    • dei to elvane møtest nede i dalen

Faste uttrykk

  • få endane til å møtast
    greie seg økonomisk
  • møtast på halvvegen
    finne eit kompromiss mellom ulike meiningar
    • eg hadde håpt vi kunne møtast på halvvegen
Artikkelside

halvveg

substantiv hankjønn

Faste uttrykk

  • møtast på halvvegen
    finne eit kompromiss mellom ulike meiningar
    • eg hadde håpt vi kunne møtast på halvvegen
  • på halvvegen
    midt mellom utgangspunkta;
    midtveges
    • snu på halvvegen på grunn av uvêr
  • stoppe på halvvegen
    stoppe før eit mål er nådd
Artikkelside

paradegrein

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

grein, disiplin eller spesialisering som nokon er særleg sterk i, ofte brukt om sport
Døme
  • skeiser var lenge ei paradegrein for Noreg;
  • kompromiss er paradegreina for norske politikarar
Artikkelside

møtast på halvvegen

Tyding og bruk

finne eit kompromiss mellom ulike meiningar;
Døme
  • eg hadde håpt vi kunne møtast på halvvegen
Artikkelside

kompromissløysing

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å løyse ei sak eller ein konflikt ved å kome fram til eit kompromiss
Artikkelside

forlik

substantiv inkjekjønn

Uttale

fårˋlik eller  fårliˊk

Opphav

frå lågtysk; av forlike

Tyding og bruk

Døme
  • gjere forlik;
  • eit forlik var å føretrekkje for begge partar
Artikkelside
Side 1 av 2