Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 476 oppslagsord

første, fyrste 2

adjektiv

Opphav

same opphav som først (3

Tyding og bruk

  1. som er nummer éin i ei rekkjefølgje;
    rekkjetal til éin (1.)
    Døme
    • for første gong;
    • ta det første steget;
    • første mai;
    • første verdskrigen;
    • i første omgang;
    • eit første steg på vegen
    • brukt som substantiv
      • ho vil støtt vere den første;
      • dei siste skal bli dei første;
      • det første som eg hugsar;
      • for det første vil eg ikkje, for det andre kan eg ikkje
  2. lengst framme, best, viktigast
    Døme
    • kome i første rekkje;
    • reise på første klasse;
    • det første og mest grunnleggjande prinsippet

Faste uttrykk

  • aller første
    før alt anna (i ei rekkjefølgje)
    • dette var den aller første konserten deira
  • første og beste
    som er det første ein finn utan omsyn til kvalitet
    • han valde den første og beste sykkelen han kunne finne
  • med det første
    snart; førebels

gimmerlam

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. ho-lam
  2. første lammet ei søye får

første person

Tyding og bruk

grammatisk trekk som viser at ei utsegn gjeld den eller dei som snakkar;
Sjå: person
Døme
  • det personlege pronomenet i første person eintal er ‘eg’;
  • ‘vi’ er 1. person fleirtal

kome ut

Tyding og bruk

Sjå: kome
  1. bli gjeven ut
    Døme
    • den første plata deira kom ut i vår
  2. bli kjend
    Døme
    • det som hende, må aldri kome ut
  3. stå fram;
    fortelje til andre at ein er skeiv
    Døme
    • ho kom ut som lesbisk da ho flytta heimanfrå

den første verdskrigen

Tyding og bruk

verdsomfattande krig i perioden 1914 til 1918;
Sjå: verdskrig
Døme
  • under den første verdskrigen;
  • i åra etter første verdskrigen;
  • utbrotet av den 1. verdskrigen

Ola Dunk

Tyding og bruk

godtruande og klossete nordmann;
Sjå: Ola
Døme
  • Ola Dunk slår til på det første og beste tilbodet han får

stor bokstav

Tyding og bruk

bokstav (A, B, C osb.) som særleg blir brukt som første skriftteikn i ord som innleier ei setning og på første skriftteikn i eigennamn;
til skilnad frå liten bokstav;
Sjå: bokstav

konstituere seg

Tyding og bruk

halde det første møtet for å fordele roller og ansvar;
Døme
  • det nye styret konstituerte seg

i første instans

Tyding og bruk

i første omgang;
Sjå: instans

høyre om

Tyding og bruk

få vite om;
Sjå: høyre
Døme
  • det har eg aldri høyrt om;
  • det var det første eg høyrde om saka