Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 2989 oppslagsord

raudblyant

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

blyant med raud stift som ofte blir brukt ved retting av skuleoppgåver, manuskript og liknande

Faste uttrykk

  • bruke raudblyanten
    rette på feil andre gjer;
    korrigere

realkompetanse

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

kompetanse (1) ein får gjennom yrkespraksis, ulønt arbeid og liknande;
til skilnad frå formalkompetanse

realkapital

substantiv hankjønn

Opphav

av real (3

Tyding og bruk

kapital (1, 1) i form av bygningar, varelager, maskinar og liknande

rauk

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

jamfør norrønt torfhraukr ‘torvstabel’

Tyding og bruk

  1. kornband sette mot kvarandre til tørk
  2. stabel av lauv, torv og liknande

reaksjon

substantiv hankjønn

Opphav

av reagere

Tyding og bruk

  1. utslag, handling eller endring som ein påverknad eller førespurnad kallar fram
    Døme
    • positive reaksjonar;
    • det har kome reaksjonar mot framlegget;
    • forbodet har møtt skarp reaksjon hos fiskarane;
    • da det heile var over, melde reaksjonen seg
  2. politisk retning som går ut på å hindre reformer og få att gamle tilstandar;
  3. retning eller rørsle som opponerer mot ei rådande retning
    Døme
    • nyromantikken var ein reaksjon mot realismen
  4. i medisin: endring framkalt av ytre påverknad
    Døme
    • få ein allergisk reaksjon
  5. i fysikk: tilbakeverkande kraft;
  6. kjemisk prosess, til dømes at stoff blir spalta eller lagar nye samband
  7. i biologi: rørsle eller liknande som svar på sanseinntrykk
    Døme
    • refleks er ein automatisk reaksjon

redigere

redigera

verb

Opphav

gjennom fransk; frå latin ‘setje i ein viss tilstand’

Tyding og bruk

leggje til rette stoffet til avis, samleverk eller liknande
Døme
  • redigere ei samling noveller;
  • debattinnlegga er redigerte
  • brukt som adjektiv:
    • den redigerte versjonen

redaktør

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. øvste leiar for ei avis, eit tidsskrift, ei nettside eller liknande
    Døme
    • ansvarleg redaktør
  2. person som redigerer (visse stofftypar eller teigar i) ei avis, eit vekeblad, eit tidsskrift, eit oppslagsverk eller ein nettstad

redaksjonsnemnd

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. nemnd som er vald til å redigere framlegg til fråsegn(er), resolusjon(ar) eller liknande frå ein møtelyd;
  2. nemnd som redigerer eller har det redaksjonelle ansvaret for eit (større) vitskapleg, fagleg eller litterært verk;

redaksjonskomité, redaksjonskomite

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. komité som er vald til å redigere framlegg til fråsegn(er), resolusjon(ar) eller liknande frå ein møtelyd;
  2. komité som redigerer eller har det redaksjonelle ansvaret for eit (større) vitskapleg, fagleg eller litterært verk;

rassia, razzia

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk; frå arabisk gázja ‘plyndringsferd’

Tyding og bruk

rask, uventa ransaking for å finne forbrytarar, ulovlege varer eller liknande