Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 120 oppslagsord

med di

subjunksjon

Opphav

norrønt með því at; av med (2 og di (1

Tyding og bruk

  1. innleier ei leddsetning som uttrykkjer årsak;
    Døme
    • saka kom opp på møtet med di fleirtalet ynskte det;
    • med di dei ikkje fann jarlen, brende dei ned garden;
    • det må ha kome noko i vegen, med di han ikkje reiste
  2. innleier ei leddsetning som uttrykkjer måte;
    ved at
    Døme
    • han stadfesta det med di han tagde;
    • laget har ei stor oppgåve med di det samlar ungdommen;
    • boka fekk større publikum med di ho vart oversett til engelsk
Artikkelside

kranse

kransa

verb

Tyding og bruk

  1. leggje krans på;
    pryde med krans
  2. danne krans, krins eller ring rundt
    Døme
    • publikum kransa bana
Artikkelside

kosmopolitisk

adjektiv

Opphav

av kosmopolitt

Tyding og bruk

som gjeld, er utbreidd over heile verda;
Døme
  • ei kosmopolitisk plante;
  • eit kosmopolitisk publikum
Artikkelside

kulisse

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

frå fransk , opphavleg ‘fals, renne’

Tyding og bruk

  1. rørleg dekorasjon eller bakgrunn på ei teaterscene, i eit filmstudio eller liknande
    Døme
    • elevane laga kulisser til den nye oppsetjinga si
  2. rom mellom eller bak kulisse (1) som ikkje er synleg for publikum
    Døme
    • skodespelaren skifta i kulissene
  3. i overført tyding: ytre ramme, omgjevnad
    Døme
    • revolusjonen er kulisse for romanen;
    • musikalsk kulisse

Faste uttrykk

  • i/bak kulissene
    i bakgrunnen;
    i det skjulte
    • han arbeidde helst i kulissene;
    • dei dreiv eit politisk spel bak kulissene
Artikkelside

krevjande

adjektiv

Opphav

av krevje

Tyding og bruk

  1. som krev stor innsats;
    Døme
    • krevjande oppgåver;
    • ein krevjande situasjon;
    • ho hadde ei krevjande stilling
  2. som stiller store krav;
    Døme
    • eit krevjande publikum;
    • krevjande kundar
Artikkelside

kringkastingsstasjon

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

verksemd som kringkastar sendingar til publikum
Artikkelside

live 2

adjektiv

Uttale

laiv

Opphav

frå engelsk ‘levande’

Tyding og bruk

  1. som blir framført framfor publikum
    Døme
    • vere til stades på ei live framsyning
  2. om radio- eller tv-sending: som blir send direkte
    Døme
    • sjå på ein live konsert på tv
    • brukt som adverb:
      • NRK sender konserten live
Artikkelside

klappe

klappa

verb

Opphav

norrønt klappa, i tydinga ‘stryke varsamt’ frå engelsk; i tydinga ‘slag’ frå lågtysk

Tyding og bruk

  1. slå handflatene mot kvarandre fleire gonger;
    Døme
    • klappe i hendene;
    • publikum klappa og klappa
  2. slå flater mot kvarandre;
    slå saman
    Døme
    • klappe boka saman;
    • klappe snøen av skiene;
    • klapp igjen kjeften!
  3. jamne og banke til
    Døme
    • klappe til molda kring noko nyplanta
  4. slå lett;
    stryke mildt;
    Døme
    • klappe på skuldra;
    • klappe nokon på kinnet;
    • kan eg klappe hunden?
  5. om fartøy: leggje til
    Døme
    • båten klappa til kai
  6. om hjarte: slå uroleg

Faste uttrykk

  • klappa og klar
    fullt ferdig;
    heilt avgjord
    • alt er klappa og klart til festen
  • klappe saman
    bryte saman
    • da mannen døydde, klappa ho heilt saman
  • klappe til
    slå hardt (med flat hand)
    • eg vart så sint at eg klappa til han
Artikkelside

konsertpublikum

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

publikum som er til stades ved ein konsert
Artikkelside

kontortid

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. tid på dagen da eit kontor er ope for publikum
  2. arbeidstid på eit kontor
Artikkelside
Side 5 av 12