Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 53 oppslagsord

jur

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt jú(g)r

Tyding og bruk

poseforma organ med mjølkekjertlane hos pattedyr
Døme
  • kyr med mjølkesprengde jur
Artikkelside

hud

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt húð

Tyding og bruk

  1. ytste lag eller dekke på dyre- eller menneskekropp
    Døme
    • frisk hud;
    • eg får alltid tørr hud om vinteren
  2. avflådd hud (1) av større pattedyr
    Døme
    • handle med huder og skinn
  3. ytre kledning (2) på skip

Faste uttrykk

  • få tjukk/tjukkare hud
    bli mindre kjenslevar;
    tole meir kritikk
    • ho har fått tjukkare hud etter alt som er sagt om henne;
    • eg har fått tjukk hud etter så mange år i leiinga
  • få/kome under huda på
    bli nær fortruleg med;
    få kjennskap til det inste hos nokon
    • teksta går ikkje under huda på hovudpersonen;
    • kanskje eg endeleg har fått bygdelivet under huda!
  • ha ei reim av huda
    ha ein snev av eit lyte eller ein skavank
  • ha tjukk hud
    tole mykje kritikk;
    ikkje vere kjenslevar
    • ho har tjukk hud etter mange år i politikken
  • ha tynn hud
    vere kjenslevar;
    vere tynnhuda (2), nærtakande
    • ho har så tynn hud og tek alt personleg
  • krype under huda
    gjere sterkt inntrykk på
    • orda hans kraup under huda på meg
  • med hud og hår
    fullstendig
    • ulven slukte byttet med hud og hår;
    • han slukte historia med hud og hår
  • skjelle huda full
    kjefte veldig;
    gje (nokon) drygt med vondord
    • dei kjefta meg huda full
  • urein hud
    hud med kviser og liknande
Artikkelside

gå i hi

Tyding og bruk

Sjå: hi
  1. om visse pattedyr: gå i vinterdvale i ei hole
    Døme
    • bjørnen går i hi om hausten
  2. i overført tyding: trekkje seg heilt tilbake frå selskap og omgang med andre
    Døme
    • ho gjekk i hi resten av dagen
Artikkelside

gnagar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

pattedyr med lange, kvasse framtenner, av ordenen Rodentia
Døme
  • mus, bever og ekorn er gnagarar
Artikkelside

gomlar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

pattedyr av ordenen Edentata eller Xenarthra som manglar eller har lite utvikla tenner;
til dømes dovendyr, beltedyr, maurslukarar
Artikkelside

kval 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt hvalr

Tyding og bruk

  1. i fleirtal: pattedyr i ordenen Cetacea som lever i havet
  2. dyr av ordenen kvalar (1
    Døme
    • fange kval

Faste uttrykk

  • puste som ein kval
    puste tungt;
    puste og pese
Artikkelside

huskatt

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

mindre pattedyr av kattefamilien med smidig kropp og mjuk pels, halde som kjæledyr og husdyr;
Felis catus;
jamfør katt (1)
Døme
  • ein huskatt kjem og går som han lystar;
  • huskatten er kjælen og folkekjær
Artikkelside

hi 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt híð og híði

Tyding og bruk

buplass, yngleplass, soveplass i hole for visse ville pattedyr
Døme
  • gaupeunganae held seg i hiet dei to første månadene

Faste uttrykk

  • gå i hi
    • om visse pattedyr: gå i vinterdvale i ei hole
      • bjørnen går i hi om hausten
    • i overført tyding: trekkje seg heilt tilbake frå selskap og omgang med andre
      • ho gjekk i hi resten av dagen
Artikkelside

halvape

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

apeliknande pattedyr som høyrer til underordenen Prosimii
Artikkelside

solegjengar

substantiv hankjønn

Opphav

av sole (1

Tyding og bruk

pattedyr som stig på heile foten; til skilnad frå tågjengar;
i fleirtal: pattedyrgruppa Plantigrada
Døme
  • bjørnen er solegjengar
Artikkelside
Side 3 av 6