Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 35 oppslagsord

humaniora

substantiv ubøyeleg

Opphav

av latin humaniora (studia), av humanus ‘human’

Tyding og bruk

samnemning for vitskapar som tek utgangspunkt i mennesket som ein kulturell skapning, til dømes filosofi, historie, språk og litteratur;
humanistiske fag;
til skilnad frå realfag, naturfag og samfunnsfag
Artikkelside

ekskludering

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å stengje ute frå gruppe, samfunn, kultur eller liknande;
jamfør ekskludere
Døme
  • sosial ekskludering;
  • dei med lågast inntekt kan oppleve ei kulturell ekskludering
Artikkelside

åndsmakt

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

(noko som utgjer) åndeleg, kulturell makt, styrke i eit samfunn
Døme
  • skandinavismen var ei åndsmakt i Noreg
Artikkelside

straumdrag

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. jamn, sterk rørsle av vatn eller luft
  2. kulturell, åndeleg retning
    Døme
    • nye kulturelle straumdrag
Artikkelside

sionisme

substantiv hankjønn

Opphav

av namnet Sion, høgd i Jerusalem, først brukt av N. Birnbaum i 1892

Tyding og bruk

politisk og kulturell rørsle som først arbeidde for å skipe, seinare (etter 1948) for å tryggje og styrkje den jødiske nasjonalstaten Israel
Artikkelside

formalisme

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk; frå latin

Tyding og bruk

  1. streng eller overdriven vekt på ytre form og detaljar utan omsyn til det reelle innhaldet
  2. retning innanfor litteratur og kunst som fokuserer på forma til eit verk framfor historisk og kulturell kontekst
Artikkelside

eigenaktivitet

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

aktivitet som ein sjølv set i gang og driv med
Døme
  • kulturell eigenaktivitet i lokalsamfunnet
Artikkelside

eigenart

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

karakteristisk preg;
Døme
  • kulturell eigenart;
  • lokalprodusert mat med eigenart
Artikkelside

distinktiv

adjektiv

Tyding og bruk

  1. karakteristisk og markant
    Døme
    • distinktive merke på høgre øyre;
    • ein felles og distinktiv kulturell identitet;
    • eit sterkt og distinktivt varemerke
  2. i språkvitskap: tydingsskiljande
    Døme
    • vi kan analysere fonem i distinktive drag;
    • italiensk er eit eksempel på eit språk med distinktiv konsonantlengd
Artikkelside

diffusjon

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. spreiing av lys eller lyd
  2. spreiing av eitt stoff (væske eller gass) i eit anna stoff
  3. i overført tyding: spreiing av idear eller liknande
    Døme
    • kulturell diffusjon
Artikkelside
Side 3 av 4