Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 138 oppslagsord

parnass

substantiv inkjekjønn

Opphav

etter namnet på fjellet Parnassos i Hellas

Tyding og bruk

verd for diktarar og diktekunst
Døme
  • han vann seg plass på parnasset med fem diktsamlingar

nemnande

adjektiv

Opphav

av nemne (2

Tyding og bruk

som det er verd å nemne
Døme
  • det er så lite at det er ikkje nemnande;
  • vi har inga nemnande utanlandsgjeld for tida

misunningsverdig

adjektiv

Tyding og bruk

som er verd misunning
Døme
  • han fekk den lite misunningsverdige oppgåva å rydde opp etterpå;
  • ho har ein misunningsverdig optimisme

markande

adjektiv

Opphav

av marke

Tyding og bruk

verd å leggje merke til;
Døme
  • ei markande hending;
  • dette er ikkje markande

leseleg

adjektiv

Tyding og bruk

som er råd eller verd å lese;
Døme
  • leseleg handskrift;
  • avhandlinga er ikkje leseleg for fagfolk eingong

levande

adjektiv

Opphav

av leve (2

Tyding og bruk

  1. som lever;
    som er i live
    Døme
    • levande skapningar;
    • kvalen føder levande ungar;
    • dei har alltid levande blomstrar på bordet;
    • heldigvis kom vi levande frå brannen
    • brukt som substantiv:
      • levande og døde
  2. Døme
    • gje ei levande framstilling av noko
    • brukt som adverb:
      • dei er levande interesserte i moderne kunst
  3. framleis aktuell
    Døme
    • levande tradisjonar
  4. mogleg eller verd å leve i eller med
    Døme
    • her er ikkje levande

Faste uttrykk

  • ei levande legende
    ein person som er vorten ei legende (2) medan han eller ho framleis lever
    • politikaren er ei levande legende i partiet
  • i levande live
    • i levande tilstand
      • eg trudde ikkje eg skulle få sjå han att i levande live
    • i røynda
      • dei har møtt filmstjerna i levande live
  • ikkje ei levande sjel
    ikkje eit einaste menneske;
    ingen
    • eg møtte ikkje ei levande sjel langs vegen
  • levande lys
    tent stearinlys
    • vi hadde fyr i peisen og levande lys
  • levande musikk
    musikk som blir spela direkte, og som ikkje er opptak
  • levande vekt
    vekt av eit husdyr;
    til skilnad frå slaktevekt
  • meir død enn levande
    berre så vidt i live
    • da dei fann henne, var ho meir død enn levande

lesande

adjektiv

Opphav

av lese

Tyding og bruk

  1. som les
    Døme
    • eit lesande folk
  2. som er råd eller verd å lese;
    Døme
    • skrifta hennar er knapt lesande

monden

adjektiv

Uttale

mondeˊn

Opphav

frå fransk; av latin mundanus ‘verdsborgar’, av mundus ‘verd’

Tyding og bruk

som høyrer til den store verda;
Døme
  • ein monden restaurant

kafkask

adjektiv

Opphav

etter namnet til forfattaren Franz Kafka (1883–1924)

Tyding og bruk

som verkar absurd (1) og meiningslaus;
som i eit mareritt
Døme
  • filmen skildrar ei kafkask verd

idealverd

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

tenkt verd som samsvarer med ideala (1 ein har;
fullkomen verd
Døme
  • i ei idealverd finst det ikkje krig