Avansert søk

Nynorskordboka 146 oppslagsord

nypesuppe

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

suppe av nyper (

Døme

nypesuppa passer perfekt til ein kald haustkveld

iskald

adjektiv

Tyding og bruk

kald som is, isande kald
Døme
- ein iskald vind;
- vere iskald på føtene;
- drikke iskaldt vatn
i overført tyding: upåverkeleg, kjenslekald, kynisk
Døme
- iskalde ord og planar

isvind

substantiv hankjønn

Opphav

av is

Tyding og bruk

særs kald vind

isande

adjektiv

Tyding og bruk

svært kald;
iskald
Døme
- piskande regn og isande vindar
brukt som forsterkande adverb: svært, veldig
Døme
- det var isande kaldt

ha nervar av stål

Tyding og bruk

vere kald og roleg når ein blir utsett for påkjenningar;

Sjå: nerve

nerve

substantiv hankjønn

Opphav

av latin nervus, opphavleg ‘sene’

Tyding og bruk

streng eller bunt av strenger som går ut frå hjernen og ryggmergen og fører sanseinntrykk og rørsleimpulsar til og frå kroppen elles
Døme
- skade ein nerve
- - balansenerve
  - isjiasnerve
  - synsnerve
i botanikk: streng i eit blad som mellom anna leier vatn og næringsstoff
kjerne i noko;
hovudsak
Døme
- nerven i framlegget er kravet om jamstilling
drivkraft (2), styrke (1, 1);
lidenskap (1);
spenning (1, 3)
Døme
- det er nerve i romanen;
- det var nerve i spelet hans

Faste uttrykk

gå på nervane
irritere nokon sterkt
den høge musikken går meg på nervane
ha frynsete/tynnslitne nervar
vere nervøs, særleg etter ei påkjenning
ha nervar av stål
vere kald og roleg når ein blir utsett for påkjenningar
ha nervar
vere nervøs
ho hadde nervar før talen
ha sterke nervar
ikkje lide av nervøsitet
ikkje ha/eige nervar
vere kald og roleg
eg har vanlegvis ikkje nervar når eg står på scena;
ho åtte ikkje nervar
treffe ein nerve
treffe noko viktig
boka trefte ein nerve hjå lesarane

ikkje ha/eige nervar

Tyding og bruk

vere kald og roleg;

Sjå: nerve

Døme

eg har vanlegvis ikkje nervar når eg står på scena;
ho åtte ikkje nervar

mat

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt matr

Tyding og bruk

føde (1, særleg i tillaga stand;
kost (3, 1), kosthald
Døme
- mat og drikke;
- takke for maten;
- ete kald mat til lunsj;
- eg lagar det meste av maten heime;
- no må vi få oss litt mat
- - boksemat
  - hundemat
  - skulemat
måltid
Døme
- ta seg ein kvil etter maten
brødskive
Døme
- ha ost på maten
mette (1;
næring (1)
Døme
- det er lite mat i suppa;
- det kjem mat i kornet

Faste uttrykk

be for maten
be bordbøn
mat for mons
mat som ein har ynskt seg;
noko ein liker ekstra godt;
godbit
pannekaker er jammen mat for mons!

leske

leska

verb

Opphav

av lågtysk leschen ‘sløkkje’

Tyding og bruk

helle vatn over (brend kalk)
sløkkje tørsten;
svale (3
Døme
- leske seg med kald drikke;
- leske strupen

Faste uttrykk

leske kalk
setje vatn til brend kalk så det blir danna kalsiumhydroksid

kuldegufs

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Tyding og bruk

kald vindpust;

Side 2 av 15

Resultat per side: