Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
232 treff

Bokmålsordboka 2 oppslagsord

Nynorskordboka 230 oppslagsord

pasteur

substantiv hankjønn

Uttale

pastøˊr

Opphav

frå fransk, etter namnet til den franske bakteriologen Louis Pasteur (1822–1895)

Tyding og bruk

apparat til å pasteurisere mjølk eller fløyte i
Artikkelside

patte 2

patta

verb

Opphav

truleg lydord

Tyding og bruk

  1. om barn eller dyreunge: suge mjølk av bryst eller jur (eller flaske)
    Døme
    • kattungane pattar
  2. suge og smatte på noko
    Døme
    • patte på pipa
Artikkelside

pattebarn

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. barn som får mjølk av mora;
  2. i overført tyding: umogen eller hjelpelaus person
Artikkelside

ostestoff

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

fast del av skild mjølk;
Artikkelside

oste

osta

verb

Tyding og bruk

lage ost;

Faste uttrykk

  • oste seg
    om mjølk: skilje seg og danne ost
Artikkelside

osteløype

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

enzym som får mjølk til å skilje seg i ostemasse og myse;
Artikkelside

oste seg

Tyding og bruk

om mjølk: skilje seg og danne ost;
Sjå: oste
Artikkelside

nysila, nysilt

adjektiv

Opphav

av ny (2

Tyding og bruk

om væske: som nyleg er silt gjennom eit filter
Døme
  • nysila mjølk
Artikkelside

mål 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt mál

Tyding og bruk

  1. storleik, dimensjon eller mengd som er oppmerkt eller uttrykt i visse måleiningar
    Døme
    • måla er oppgjevne i meter;
    • innvendige mål på eit husvære;
    • ta mål av nokon til klede
  2. Døme
    • ohm er eit mål for elektrisk motstand
  3. måleining som er sett lik 1000 m2;
    Døme
    • tomta er på 0,8 mål
  4. reiskap til å måle med
  5. mengd som svarer til eit målekar
    Døme
    • bruke sju mål kaffi til ein liter vatn;
    • eit toppa mål
  6. i matematikk: storleik som går opp i ein annan utan rest
    Døme
    • 10 er største felles mål for 20 og 30
  7. øvre grense eller merke;
  8. merke eller område å skyte eller gå til åtak på
    Døme
    • treffe målet;
    • militære mål
  9. område som det gjeld å få ballen inn i i ballspel
    Døme
    • setje ballen i mål
  10. Døme
    • skåre mål;
    • Brann tapte kampen med eitt mål
  11. linje som det gjeld å nå fram til, særleg i idrettstevlingar
    Døme
    • kome i mål på idealtid;
    • leie frå start til mål
  12. noko ein arbeider for, strever etter å oppnå;
    føremål, plan, meining;
    jamfør målsetjing
    Døme
    • setje seg eit mål;
    • vere ved målet;
    • målet orsakar måten;
    • nå målet om full barnehagedekning
  13. stad ein vil nå fram til på ei reise;
    endepunkt
    Døme
    • ei ferd mot ukjent mål
  14. brukt som etterledd i ord som nemner tid eller tidspunkt
  15. Døme
    • ete tre mål om dagen;
    • ete mellom måla;
    • kome heim til måls
  16. mjølkemengd i ei mjølking av eitt dyr eller av ein heil buskap;
    ein gongs mjølking;
    Døme
    • kua mjølkar sju liter mjølk i målet

Faste uttrykk

  • bak mål
    fjernt frå all fornuft;
    dumt
    • forslaget er heilt bak mål
  • gje godt mål
    måle rikeleg
  • halde mål
    vere stor nok eller bra nok
    • tekstane heldt ikkje mål
  • i fullt mål
    rikeleg, fullstendig
  • mål og måte
    måtehald
    • alt med mål og måte;
    • han snakkar utan mål og måte
  • målet er fullt
    grensa er nådd
  • målet heilagar middelet
    eit godt føremål rettferdiggjer det å bruke uheldige eller umoralske framgangsmåtar
  • skyte over mål
    bruke for sterke middel og derfor mislykkast;
    overdrive
    • kritikken skaut over mål
  • stå i mål
    vere målvakt
  • ta mål av nokon
    måle nokon med auga;
    mønstre (1) nokon
    • dei tok mål av kvarandre
  • ta mål av seg
    bestemme seg for;
    setje seg føre
    • ho tok mål av seg til noko stort
  • utan mål og med
    utan plan og føremål
    • vimse rundt utan mål og med
  • utan mål og meining
    utan plan og føremål
    • skrolle på mobilen utan mål og meining
  • vegen er målet
    prosessen er viktigare enn kva ein kjem fram til
Artikkelside

iskrem

substantiv hankjønn

Opphav

etter engelsk icecream

Tyding og bruk

  1. frosen blanding av mjølk, fløyte, egg, sukker, ymse smakstilsetningar o a
    Døme
    • desserten er iskrem med frisk frukt
  2. porsjon iskrem (1)
    Døme
    • han kjøpte ein iskrem til kvar av dei
Artikkelside
Side 2 av 23