Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
437 treff

Bokmålsordboka 1 oppslagsord

Nynorskordboka 436 oppslagsord

formell

adjektiv

Opphav

gjennom fransk, frå latin; same opphav som formal

Tyding og bruk

  1. etter reglane;
    som gjeld den ytre forma
    Døme
    • det var formelle feil i framgangsmåten;
    • sende formell klage;
    • formelt er det slik, men ikkje reelt;
    • alle grupper har ein formell eller uformell leiar
  2. som held strengt på formene;
    Døme
    • formell atmosfære;
    • ei formell samtale

Faste uttrykk

  • formelt subjekt
    ord, vanlegvis ‘det’ eller ‘der’, som står på subjektsplassen i ei setning der det eigenlege subjektet kjem seinare eller der verbet ikkje krev subjekt
    • i setninga ‘det er kaldt’ er ‘det’ formelt subjekt
Artikkelside

pleie 2

pleia

verb

Opphav

norrønt plega, gjennom dansk pleje; frå lågtysk

Tyding og bruk

  1. passe og stelle eit sjukt eller svakt menneske eller dyr
    Døme
    • pleie dei sjuke;
    • pårørande som pleier sine næraste
  2. stelle (ein del av) kroppen så han held seg rein og sunn
    Døme
    • ein krem som pleier huda
  3. halde noko i god stand
    Døme
    • han pleidde bilen med voks;
    • pleie kulturlandskapet
  4. halde ved like;
    Døme
    • pleie den personlege kontakten med kundane;
    • ta seg tid til å pleie interessene sine
Artikkelside

luftputebåt

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

båt som held seg oppe frå underlaget med ei luftpute (2) av ein nedgåande luftstraum;
Artikkelside

luftpute

substantiv hokjønn

Opphav

etter engelsk air cushion

Tyding og bruk

  1. pute som kan blåsast opp
  2. luftmasse som held noko oppe
Artikkelside

luftputefartøy

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

fartøy som held seg oppe frå underlaget med ei luftpute (2) av ein nedgåande luftstraum;
jamfør luftputebåt
Artikkelside

menneskesky

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som unngår samvær med andre menneske;
  2. om dyr: som held seg unna menneske;
Artikkelside

patron 1

substantiv hokjønn

Opphav

frå fransk; same opphav som patron (2

Tyding og bruk

  1. hylse med prosjektil og sprengladning til bruk i handskytevåpen
  2. utbytbar behaldar til væske eller pulver, brukt i reiskap, maskin eller liknande
  3. hylse som held fast eit arbeidsstykke i dreiebenk eller liknande
Artikkelside

ormebol

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. reir der orm (1) held til;
  2. ormar i eit ormebol (1)
  3. i overført tyding: samlingsstad for vonde krefter
    Døme
    • eit ormebol for kjeltringar;
    • eit ormebol av baksnakking og intrigar
Artikkelside

politistasjon

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

bygning der politi med ansvar for eit mindre område held til
Artikkelside

oksestasjon

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

stad der ein held oksar som gjev sæd til kunstig inseminasjon;
Artikkelside
Side 2 av 44