Nynorskordboka
hovud
substantiv inkjekjønn
eintal | fleirtal | ||
---|---|---|---|
ubunden form | bunden form | ubunden form | bunden form |
eit hovud | hovudet | hovud | hovuda |
Opphav
norrønt hǫfuðTyding og bruk
- kroppsdel over eller framfor halsen på menneske og dyr, med hjerne, sanseorgan, munn og opning for luftvegane
Døme
- få ein stein i hovudet;
- ha vondt i hovudet;
- han fall og slo seg i hovudet;
- eit troll med tre hovud
Døme
- betale skatt per hovud;
- viss vi deler utlegga likt, blir det 200 kroner per hovud
- som etterledd i ord som
- hengjehovud
- overhovud
- rotehovud
Døme
- ha hovudet fullt av planar;
- dette er ikkje etter mitt hovud;
- fordreie hovudet på nokon;
- det er berre sport som står i hovudet på dei;
- kunne noko i hovudet
- øvre del av noko eller noko med form som kan likne på eit hovud (1)
Døme
- ei pipe med utskore hovud
- som etterledd i ord som
- blomkålhovud
- brevhovud
- kålhovud
- rivehovud
- spikarhovud
Faste uttrykk
- bli raud i hovudet
- bruke hovudettenkje klokt
- no må du bruke hovudet her
- bry hovudet sitt med nokospekulere eller gruble på noko vanskeleg
- dette treng du ikkje bry hovudet ditt med
- bøye hovudetsyne teikn på audmjukskap, skam eller sorg
- følgje sitt eige hovudikkje bry seg om råd frå andre
- få noko inn i hovudet på nokonfå nokon til å forstå eller lære noko
- læraren prøvde å få pensumet inn i hovudet på elevane
- gjere eit hovud kortareavrette ved å hogge hovudet av
- gå på hovudetfalle framover
- gå til hovudet på
- bli ør eller rusa
- vinen gjekk rett til hovudet på meg
- bli overmodig
- suksessen gjekk til hovudet på henne
- ha eit godt hovudvere intelligent
- ho har eit godt hovud
- ha/halde hovudet over vatnetgreie seg så vidt
- det er så vidt verksemda held hovudet over vatnet utan driftstilskot;
- dei fekk nok støtte til å ha hovudet over vatnet i ei veke til
- ha stort hovud og lite vitvere dum
- ha tak over hovudetha husrom
- halde hovudet høgtvise teikn på sjølvkjensle eller stoltheit
- halde hovudet kaldttenkje klart eller bevare dømekrafta, særleg i ein vanskeleg situasjon
- henge med hovudetvere motlaus eller nedtrykt
- hol i hovudetdumt, vanvettig;
bort i natta - klø seg i hovudetsyne teikn på rådville
- klø seg i hovudet over situasjonen
- krevje hovudet til nokon på eit fat(etter Matt 14,8 f. og Mark 6,25 f.) krevje at nokon blir avretta;
krevje at nokon blir ofra som syndebukk - la hovuda rulle
- avrette i mengd
- nådelaust avsetje eller døme leiande personar
- leggje hovudet i bløyttenkje hardt
- lyst hovudflink og intelligent person
- han er det lyse hovudet i klassa
- med hovudet i hendeneinitiativlaus;
utan å gjere noko - med hovudet under armenutan å tenkje;
ikkje bruke hovudet - med lyfta hovudmed stoltheit;
med sjølvtillit - miste hovudetmiste fatninga;
bli rådvill- han mistar hovudet når han blir stressa
- over hovudet på nokon
- liggje på for høgt nivå for målgruppa
- brøkrekning gjekk over hovudet på elevane
- ta ei avgjerd utan å rådspørje eller varsle den det gjeld
- avgjerda blei teken over hovudet på dei tilsette
- rekne i hovudetrekne i tankane, utan nedskrivne tal
- riste på hovudetsyne teikn på nekting, vonløyse eller at ein er oppgjeven
- setje/stille saka på hovudetsnu opp ned på eller framstille ei sak stikk imot dei faktiske tilhøva
- dei nye opplysningane set saka på hovudet;
- domen stilte saka på hovudet
- setje seg noko i hovudetbestemme seg for å gjennomføre noko;
få ein fiks idé som ein ikkje vil endre på - stange/renne hovudet mot veggenmøte uovervinnelege hindringar
- stikke hovuda samanleggje hemmelege planar eller liknande
- stikke hovudet framvåge å vise seg eller hevde seg
- ho har fleire gonger stukke hovudet fram i avisdebatten
- stikke hovudet i sandenikkje vilje sjå ubehagelege sanningar i auga
- stå på hovudet
- stå opp ned
- vere endevend eller i vill uorden
- vi må rydde, heile kjøkenet står på hovudet
- ta seg vatn over hovudetta på seg noko ein ikkje greier
- vekse ein over hovudetvinne over ein;
ta makta frå ein- alle arbeidsoppgåvene veks meg over hovudet