Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 62 oppslagsord

vogn

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt vagn m; samanheng med vege (2

Tyding og bruk

  1. køyretøy, transportreiskap med overstell som må kvile på minst éin aksling med hjul på kvar side
    Døme
    • barnevogn;
    • handvogn;
    • jernbanevogn;
    • hest og vogn;
    • faren ville ikkje låne bort vogna – bilen;
    • ho kjende seg som femte hjul på vogna – til overs
  2. vognlass
    Døme
    • fire vogner sand
  3. maskindel som går att og fram
    Døme
    • vogna på ein skrivemaskin
Artikkelside

lokomotiv

substantiv inkjekjønn

Opphav

gjennom engelsk; frå latin , av locus ‘stad’ og motivus ‘som gjev rørsle’

Tyding og bruk

  1. vogn med drivmaskin som kan dra jernbanevogner
    Døme
    • damplokomotiva vart erstatta av elektriske og dieseldrivne lokomotiv
  2. i overført tyding: drivkraft i ei utvikling
    Døme
    • verksemda skal vere eit lokomotiv for eit nytt industrieventyr
Artikkelside

attantil, attatil

preposisjon

Tyding og bruk

  1. Døme
    • kyrne stod attantil fjøset
  2. brukt som adverb: bak (3, 5)
    Døme
    • sitje attantil i ei vogn
  3. brukt som adverb: attanfrå
    Døme
    • han rauk på meg attantil;
    • ho var ikkje lett å kjenne att når ein berre såg henne attantil
Artikkelside

passasjervogn

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

vogn for passasjerar;
til skilnad frå godsvogn
Døme
  • toget hadde ei passasjervogn og ei godsvogn
Artikkelside

isteg

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt ístig

Tyding og bruk

  1. metallbøyel på ridesal til å setje foten i for ryttaren;
  2. stigbrett på vogn
Artikkelside

lesse av

Tyding og bruk

ta lass av (bil, vogn eller liknande);
Sjå: lesse
Artikkelside

lesse på

Tyding og bruk

leggje lass på (bil, vogn eller liknande);
Sjå: lesse
Artikkelside

lesse

lessa

verb

Opphav

norrønt hlessa, av lass

Tyding og bruk

  1. leggje i lass;
    Døme
    • lesse sand;
    • lesse opp bilen
  2. i overført tyding: leggje noko tungt over på nokon andre;
    påleggje
    Døme
    • sjefen leste for mykje arbeid på medarbeidarane

Faste uttrykk

  • lesse av
    ta lass av (bil, vogn eller liknande)
  • lesse på
    leggje lass på (bil, vogn eller liknande)
Artikkelside

laste 1

lasta

verb

Opphav

frå lågtysk, av last (1; tyding 4 etter engelsk load

Tyding og bruk

  1. føre last om bord i eit skip;
    lesse på til dømes ei vogn;
    motsett losse (1)
    Døme
    • skipet er lasta med tømmer;
    • laste opp bilen
  2. ta inn last
    Døme
    • skipet lastar kaffi i Santos
  3. romme (1) (av last)
    Døme
    • skipet lastar 5000 tonn
  4. i IT: overføre data eller program til ei lagereining

Faste uttrykk

  • laste ned
    overføre data frå ei ekstern lagereining til si eiga lagereining
    • laste ned ein film frå nettet på mobilen
  • laste opp
    overføre data frå si eiga lagereining til ei ekstern lagereining
    • laste opp bileta på serveren
Artikkelside

kalesje

substantiv hokjønn

Opphav

gjennom tysk Kalesche; frå tsjekkisk kolesa

Tyding og bruk

  1. tak på vogn eller båt som kan klappast saman eller skuvast ned
  2. lett firehjuls køyretøy med kalesje (1)
Artikkelside
Side 1 av 7