Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 21 oppslagsord

radioaktiv

adjektiv

Tyding og bruk

om (grunn)stoff: som sender ut partiklar og elektromagnetisk stråling og samstundes endrar atombygnaden sin, oftast slik at det blir laga om til eit anna grunnstoff
Døme
  • radioaktive stoff;
  • radioaktiv stråling;
  • radioaktivt nedfall

helsefysikk

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

lære om følgjene av og vern mot helsefarlege fysiske verknader, særleg av radioaktiv stråling

kontaminasjon

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin , av contaminare ‘øydeleggje ved samanblanding’

Tyding og bruk

  1. i språkvitskap: samanblanding av nærskylde ord eller uttrykk
    Døme
    • triologi er ein kontaminasjon av ‘trilogi’ og ‘trio’
  2. i kjemi: ureining slik at dei kjemiske eigenskapane til eit stoff blir endra
    Døme
    • radioaktiv kontaminasjon

ionium

substantiv inkjekjønn

Opphav

av nylatin ion

Tyding og bruk

radioaktiv isotop (1 av grunnstoffet thorium;
kjemisk symbol Io

halveringstid

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

tid som går med før verknaden av eit stoff er redusert til det halve, til dømes radioaktiv stråling
Døme
  • det radioaktive stoffet har ei halveringstid på tretti år

geigerteljar

substantiv hankjønn

Opphav

etter namnet til den tyske fysikaren Hans Geiger, 1882–1945

Tyding og bruk

apparat til å påvise og måle radioaktiv stråling med

dekontaminering

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. fjerning av smittestoff
  2. reinsing for kjemisk eller radioaktiv ureining (1)

dekontaminere

dekontaminera

verb

Tyding og bruk

  1. fjerne smittestoff
  2. reinse for kjemisk eller radioaktiv ureining (1)

radio-

prefiks

Opphav

av latin radius ‘stråle’

Tyding og bruk

stråle-, strålings-;

stråling

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å stråle;
    særleg: ulike former for energioverføring
    Døme
    • radioaktiv stråling
  2. i fysikk

Faste uttrykk

  • elektromagnetisk stråling
    overføring av energi med elektromagnetiske bølgjer
    • synleg lys er døme på elektromagnetisk stråling
  • kosmisk stråling
    partiklar frå ein stad utanfor jorda som treffer atmosfæren med svært høg fart