Avansert søk

Bokmålsordboka 0 oppslagsord

substantiv hankjønn

norrønt draumr

(kjede av) sansebilete i medvitet når ein søv
Døme
- ha ein vond draum;
- tyde draumar
- - maredraum
(urealistisk) førestilling, von om eit fjernt mål;
luftslott, fantasibilete;
innbilling
Døme
- draumen om å bli til noko
- - dagdraum
  - framtidsdraum
  - ungdomsdraum
aning
Døme
- ha ein draum om noko
noko svært vakkert
Døme
- ein draum av ein kjole

gå som ein draum
gå svært lett eller godt
det gjekk som ein draum
i draume
(som skjer) medan ein drøymer;
i drøymande tilstand
sjå noko i draume

verb

norrønt mátta, av mega ‘formå, kunne’

ha løyve, høve eller grunn til;
kunne, få
Døme
- om eg så må seie det;
- må eg låne pengar av deg?
- må eg kome inn?
vere nøydd til eller pliktig til;
skulle
Døme
- eg ville ikkje, men eg måtte;
- alle må levere skattemelding;
- du må stå opp no;
- det må gjerast;
- huset må byggjast om;
- det er fælt å måtte seie slikt;
- det må til
vere mogleg, sannsynleg, tenkjeleg, logisk nødvendig
Døme
- det måtte vere ein draum;
- du må vere sjuk;
- ingen slepp inn, kven det så måtte vere;
- det måtte gå slik
om sterk oppmoding, påminning eller åtvaring: burde (1)
Døme
- du må sjå deg føre!
- du må finne deg ein plass;
- du må ikkje seie slikt!
brukt for å uttrykkje ynske
Døme
- måtte du aldri angre!
- må hell og lykke følgje deg!

må hende
kan hende, kanskje
må tru
må vite
det gjekk ikkje fort, må tru;
må tru ho kjem?
må vite
kan ein tenkje, kan du vel skjøne, ser du, sjølvsagt
eg vart trøytt, må vite

substantiv hokjønn

von eller draum om rask rikdom;

substantiv inkjekjønn

vond draum
Døme
- få mareritt om natta
uhyggjeleg tilstand eller oppleving
Døme
- krigstida var eit mareritt for mange

substantiv inkjekjønn

norrønt ævintýr(r), gjennom lågtysk; frå mellomalderlatin adventura ‘hending’

folkeleg, oppdikta forteljing utan tid- og heimfesting, og der grensene mellom fantasi og røyndom er viska ut
Døme
- han liker å lese eventyr;
- bestemor fortel eventyr for ungane;
- kjenner du eventyret om guten og trollet?
spennande hending;
vågestykke
Døme
- dra på eventyr;
- dei har kasta seg ut i eit økonomisk eventyr
affære (2)
Døme
- ha små eventyr;
- han har hatt nokre eventyr på si
noko underfullt;
noko utruleg vakkert;
draum
Døme
- landskapet er eit eventyr;
- dei tek eit friår for å oppleve eventyret;
- ho hadde på seg eit eventyr av ein kjole