Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 14 oppslagsord

dataskjerm

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

biletskjerm til datamaskin
Artikkelside

berøringsskjerm

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

dataskjerm som ein tek på for å styre program og funksjonar;
Artikkelside

markør

substantiv hankjønn

Uttale

markøˊr

Opphav

frå fransk; jamfør markere

Tyding og bruk

  1. noko som markerer eller står for ein eigenskap, identitet eller liknande
    Døme
    • ein kulturell markør;
    • musikken dei høyrer på, er ein markør for kva gruppe dei identifiserer seg med
  2. ting, maskindel eller liknande som markerer ei stilling, linje eller grense
    Døme
    • setje ut markørar for å vise kvar bana er
  3. person som markerer såra person, motstandar eller liknande under ei øving
  4. rørleg merke som viser ein posisjon på ein dataskjerm;
  5. person som viser treffpunkt på ei skyteskive
  6. person som noterer poeng i biljard eller liknande
  7. teikn som blir brukt til å identifisere ein tilstand eller sjukdom
    Døme
    • på sjukehuset fann dei ein markør på X-kromosomet
  8. innretning på havbotnen eller på havoverflata for å gjere det lettare å finne att noko
Artikkelside

musepeikar, muspeikar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

symbol på dataskjerm som følgjer rørslene til musa
Artikkelside

mus

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt mús, av mýss

Tyding og bruk

  1. gråbrun smågnagar i musefamilien som er mindre enn vånd og rotte;
    jamfør husmus, markmus
    Døme
    • katten fanga mus
  2. folkeleg nemning for ytre kjønnsorgan hos kvinner
  3. styreeining for markøren på ein dataskjerm

Faste uttrykk

  • fjellet fødde ei mus
    (etter Esop) det vart smått resultat i høve til innsatsen
  • gå ned med mann og mus
    (om skip) søkke med alt om bord
  • kattens leik med musa
    oppgjer eller kamp der den eine parten er særs overlegen i styrke
    • fotballkampen vart kattens leik med musa, og laget vann stort
  • leike katt og mus
    ikkje la seg fange
    • tjuvane leikte katt og mus med politiet
  • når katten er borte, dansar musene på bordet
    når leiaren ikkje held oppsyn, gjer dei underordna det dei vil
  • stille som ei mus
    svært stille
    • han sat stille som ei mus;
    • ungane er stille som mus
Artikkelside

knapp 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt knappr

Tyding og bruk

  1. rund skive eller kule til å hekte i hop klede med eller til pryd
    Døme
    • blanke knappar;
    • sy i ein knapp
  2. noko rundt i toppen eller enden på noko
  3. liten tapp på apparat, instrument eller liknande til å aktivere noko
    Døme
    • trykkje på knappen
  4. Døme
    • trykkje på ein knapp på tastaturet
  5. ikon (3) på ein dataskjerm eller liknande
    Døme
    • klikke på knappane på skjermen med musa
  6. i botanikk: hovud (4) med pollen på mjølberar

Faste uttrykk

  • halde ein knapp på
    ha mest tru på;
    velje
    • han held ein knapp på den norske modellen
  • knappar og glansbilete
    svært lita betaling
    • erstatninga var knappar og glansbilete
  • telje på knappane
    vere i villreie om kva ein skal velje
  • trykkje på dei rette knappane
    gjere det rette i ein viss situasjon
Artikkelside

joystick

substantiv hankjønn

Uttale

dsjåiˊstik

Opphav

frå engelsk av joy ‘glede’ og stick ‘stav, stokk’

Tyding og bruk

styrepinne, til dømes for framdrift og retning av teknisk innretning eller for rørsle av bilete på dataskjerm
Døme
  • stille inn mjølkeroboten med joystick
Artikkelside

ikon

substantiv inkjekjønn

Opphav

av gresk eikon ‘bilete’

Tyding og bruk

  1. gresk-ortodokst helgenbilete, ofte måla i olje på tre
    Døme
    • det hang eit russisk ikon på veggen
  2. nokon eller noko som symboliserer ein epoke, ein kultur, ein nasjon eller liknande
    Døme
    • polfararen er eit nasjonalt ikon;
    • Hurtigruta er blitt eit ikon
  3. lite, stilisert bilete som symboliserer funksjon eller tyding;
    grafisk symbol på dataskjerm eller liknande
    Døme
    • klikk på ikonet under overskrifta
Artikkelside

digitalkamera

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

kamera der motivet blir lagra digitalt og kan sjåast på ein dataskjerm
Artikkelside

skjermdump

substantiv hankjønn

Opphav

etter engelsk screen dump

Tyding og bruk

(digitalt) bilde av det ein ser på ein dataskjerm
Artikkelside
Side 1 av 2