Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
6 treff

Bokmålsordboka 1 oppslagsord

brev

substantiv intetkjønn

Opphav

norrønt bréf; av middelalderlatin breve (scriptum) ‘kort (skriv)'

Betydning og bruk

  1. skriftlig melding sendt med posten i konvolutt
    Eksempel
    • skrive brev;
    • sende brev til noen;
    • få brev i posten;
    • motta anonyme brev
  2. skrift som opprinnelig var fra en apostel til en menighet eller person
    Eksempel
    • Paulus’ brev til romerne;
    • Paulus’ brev til Titus
  3. dokument (1) som hjemler, bekrefter, erklærer noe
    Eksempel
    • få brev på noe

Faste uttrykk

  • åpent brev
    skriftlig henvendelse til en person eller institusjon som offentliggjøres i pressen
Artikkelside

Nynorskordboka 5 oppslagsord

brev

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt bréf; mellomalderlatin breve (scriptum) ‘stutt (skriv)'

Tyding og bruk

  1. skriftleg melding frå ein avsendar til ein mottakar send med posten i konvolutt
    Døme
    • eit handskrive brev;
    • skrive brev til nokon;
    • sende brev til nokon;
    • få brev i posten
  2. skrift som opphavleg var frå ein apostel til ein kyrkjelyd eller einskildperson
    Døme
    • Paulus’ brev til romarane;
    • Paulus’ brev til Titus
  3. skriven melding til kunngjering, stadfesting eller heimel;
    Døme
    • ha brev på noko;
    • få brev på borgarrett

Faste uttrykk

  • ope brev
    brev til ein person eller institusjon som blir offentleggjort i pressa
Artikkelside

lektie

substantiv hankjønn

Uttale

leksie

Opphav

av latin lectio, same opphav som leksjon; jamfør lekse (1

Tyding og bruk

til 1977: bibeltekst utanom evangelia og breva som vart lesen i gudstenesta;
jamfør lester
Artikkelside

katolsk

adjektiv

Opphav

gjennom tysk eller fransk, frå latin; av gresk katholikos ‘allmenn, universell’

Tyding og bruk

som høyrer til eller vedkjenner seg katolisisme
Døme
  • eit katolsk kloster;
  • den katolske skulen i nabolaget

Faste uttrykk

  • dei katolske breva
    namn på sju brev i Det nye testamentet som er retta til ein vid eller ubestemt lesarkrins
  • den katolske kyrkja
    verdsomspennande kyrkjesamfunn som har paven som overhovud
  • katolsk i hovudet
    tullete;
    forvirra, gal
  • meir katolsk enn paven
    som går lenger i å forsvare eit standpunkt enn den som først har hevda det;
    som følgjer normer og reglar i eit gjeve miljø i mykje høgare grad enn det som krevst
Artikkelside

heidningkristen

adjektiv

Opphav

jamfør kristen (1

Tyding og bruk

i tidleg kristen tid: som let seg døype utan først å ha høyrt til det jødiske trussamfunnet
Døme
  • dei første heidningkristne kyrkjelydene
  • brukt som substantiv
    • dei heidningkristne og dei jødekristne;
    • nokre av breva i Det nye testamentet er skrivne for dei heidningkristne
Artikkelside

andakt

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

gjennom dansk; frå tysk Andacht ‘det å tenkje på’

Tyding og bruk

  1. religiøs stemning;
    stemning av alvor og høgtid
    Døme
    • kjenne andakt i sinnet;
    • lese dei gamle breva med andakt;
    • du lyt ete fisken din med andakt
  2. kort gudsteneste, bønestund
    Døme
    • halde andakt;
    • andakta i radioen
Artikkelside