Avansert søk

43 treff

Nynorskordboka 43 oppslagsord

virus

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå latin ‘gift’

Tyding og bruk

  1. sjukdomsframkallande mikroorganisme av nukleinsyre og protein
  2. løynt dataprogram som kan kopierast inn i operativsystem, program og datafiler og øydeleggje dei;

papillomavirus

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

virus som kan valde papillom

Faste uttrykk

  • humant papillomavirus
    gruppe av virus som kan valde livmorhalskreft og ulike typar vorter

dropeform

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

form som liknar ein drope (1)
Døme
  • diamanten var slipt i ei slags dropeform

Faste uttrykk

  • i dropeform
    i form av dropar
    • væske i dropeform;
    • eit virus som smittar i dropeform

biologisk

adjektiv

Uttale

biolåˊgisk

Opphav

av bio-

Tyding og bruk

som gjeld biologi
Døme
  • ein biologisk prosess;
  • biologiske ressursar

Faste uttrykk

  • biologisk far
    genetisk far;
    barnefar
  • biologisk kjønn
    genetisk og/eller anatomisk kjønn
  • biologisk klokke
    det at mange biologiske prosessar går føre seg rytmisk og uavhengig av ytre tilhøve
  • biologisk krigføring
    bruk av virus og levande mikroorganismar, bakteriegifter eller andre skadelege levande skapningar som krigsvåpen
  • biologisk mangfald
    mangfald av levande organismar;
    biodiversitet
    • ta vare på naturen og det biologiske mangfaldet
  • biologisk materiale
    materiale som inneheld genetisk informasjon, og som kan formeire seg sjølv eller formeirast i eit biologisk system
  • biologisk mor
    kvinne som eit barn er fødd av
  • biologisk produksjon
    (matvare)produksjon av planter og dyr
    • fiskeoppdrett er ein biologisk produksjon
  • biologiske foreldre
    genetiske foreldre

bakteriologisk

adjektiv

Uttale

bakteriolåˊgisk

Tyding og bruk

som gjeld bakteriologi;
som inneber eller inneheld bakteriar
Døme
  • bakteriologisk våpen;
  • bakteriologisk analyse

Faste uttrykk

  • bakteriologisk krigføring
    krigføring der ein spreier farlege bakteriar, virus eller anna smittestoff mellom fienden for å setje i gang epidemiar

antivirus

substantiv inkjekjønn

Opphav

av anti-

Tyding og bruk

  1. medisin som motverkar sjukdomar som kjem av virus (1)
    Døme
    • pasienten er behandla med antivirus og antibiotika
  2. i IT: programvare som oppdagar og fjernar datavirus
    Døme
    • installere antivirus på maskinen

åtak

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt átak; jamfør å (4 og tak (2

Tyding og bruk

  1. det å gå til (væpna) kamp mot nasjon, område, gruppe eller verksemd;
    det å gå laus på andre (for å drepe eller skade)
    Døme
    • gjere åtak;
    • det tyske åtaket på Noreg i 1940;
    • åtak mot det militære datanettet;
    • bjørnen gjekk til åtak på saueflokken
  2. i lagidrett: offensivt spel som skal gje mål;
  3. det å rette skuldingar eller hard kritikk mot noko eller nokon;
    jamfør personåtak
    Døme
    • eit sterkt åtak på boka;
    • ein bør ikkje svare på anonyme åtak;
    • han vart møtt med eit kraftig åtak i avisa
  4. det at skadedyr, sjukdomsvirus eller liknande gjer skade, til dømes på avling eller organ i kropp
    Døme
    • eit virus som går til åtak på kroppen

virusmutasjon

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

Døme
  • nye, smittsame virusmutasjonar

viral

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som gjeld eller kjem frå virus (1)
    Døme
    • viral lungebetennelse
  2. som spreier seg raskt på internett, særleg i sosiale medium
    Døme
    • viral marknadsføring
    • brukt som adverb:
      • videoen gjekk viralt i sosiale medier

virussjukdom

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

infeksjonssjukdom som er valda av eit virus (1)