Avansert søk

Nynorskordboka 4 oppslagsord

parole

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk ‘ord’, frå mellomalderlatin; same opphav som parabel

Tyding og bruk

oppmoding om samordna handlemåte i visse situasjonar;
slagord
Døme
- parolane i demonstrasjonstoget
orienterings- og instruksjonsmøte ved politiavdeling

motto

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå italiensk, av seinlatin muttum ‘mumling’; jamfør fransk mot ‘ord’

Tyding og bruk

slåande ord eller setning som i sum gjev uttrykk for det ein person, samskipnad eller liknande arbeider for;
slagord, valspråk, parole
Døme
- idrettslaget har mottoet ‘Ei sunn sjel i ein sunn kropp’
sentens, fyndord eller sitat nytta som overskrift til ei bok eller eit kapittel for å peike på hovudideen;
stikkord som kjenneteikn på eit kunstverk som blir sendt inn til ei tevling

tale 1

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

norrønt tala f

Tyding og bruk

det å tale (2, 1), det å seie noko;
snakk, prat, røde (1
Døme
- skrift og tale
evne til å tale (2, 1) eller bruke røysta, språket;
taleevne
Døme
- ha dårleg tale
etter fransk parole: bruk av språket hos den einskilde, til skilnad frå språk (1)
talespråk, (nasjonal)språk
Døme
- daglegtale;
- uttale;
- ein film med norsk tale
det ein seier
Døme
- klar, tydeleg tale
- samtale (1, samrøde (1, drøfting
  få nokon i tale
- i uttrykk:
- ikkje (vere) tale om – ikkje vere spørsmål om; ikkje kome til å skje
det ein seier om eit emne ved eit særleg høve;
føredrag, preike (1
Døme
- festtale;
- takketale;
- halde tale

Faste uttrykk

ikkje kome på tale
vere uaktuelt
det kjem ikkje på tale at du får meir sjokolade no
vere på tale
bli drøfta, nemnd, gjord framlegg om; vere aktuell
vere tale om
bli drøfta, gjelde

æresord

substantiv inkjekjønn

Opphav

etter fransk parole d’honneur

Tyding og bruk

ord som stadfestar at ein set æra si i pant på at ein lovnad blir halden

Døme

gje æresordet sitt på noko;
love noko på æresord