Avansert søk

10 treff

Nynorskordboka 10 oppslagsord

oliven 1

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom tysk og latin oliva; frå gresk elaia ‘oljetre’

Tyding og bruk

  1. lita steinfrukt av oliven (1, 1) som er grøn når ho er umogen, og mørk når ho er mogen

oliven 2

adjektiv

Tyding og bruk

som har farge som ein oliven (1, 2);
som har gulgrøn farge;
Døme
  • ein kjole i oliven

salat

substantiv hankjønn

Opphav

frå italiensk ‘noko salta’; av latin sal ‘salt’

Tyding og bruk

  1. matrett av hakka grønsaker i dressing (ofte òg med andre ingrediensar som frukt-, kjøt- eller fiskebitar)
    Døme
    • ete salat til lunsj;
    • det høver godt med salat til fiskeretten
  2. kjøkenplante av slekta Lactuca;

Faste uttrykk

  • gresk salat
    salat (1) med blant anna fetaost, oliven og tomatar
  • italiensk salat
    salat (1) av mellom anna kålstrimlar, kokt skinke, gulrot og majones
  • trakke i salaten
    gjere eller seie noko uhøveleg;
    dumme seg ut

olje 1

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

av latin oleum ‘olivenolje’; samanheng med oliven (1

Tyding og bruk

  1. flytande stoff som blir laga av daude planter og dyr og vunne ut frå djupare jordlag eller havbotnen, brukt til dømes til brensel eller drivstoff;
    Døme
    • mineralsk olje;
    • bore etter olje;
    • vi må skifte olje på bilen
  2. flytande feittstoff som blir utvunne av planter eller dyr og blir brukt til dømes til føde eller legemiddel
    Døme
    • animalsk olje;
    • vegetabilske oljer;
    • steik kyllingen i olje
  3. Døme
    • ho målar med olje og akryl
  4. Døme
    • dei har investert i olje;
    • han jobbar i olja

Faste uttrykk

  • den siste olja
    • sakrament i den katolske kyrkja som blir gjeve til døyande
    • dei siste råda og formaningane;
      ein siste finpuss
  • helle/slå olje på elden
    gjere raseriet eller konflikten større;
    gjere vondt verre
    • myndigheitene heller olje på elden;
    • utsegnet slo olje på elden
  • helle olje på opprørt hav
    • helle olje på sjøen for å dempe bølgjene
    • dempe ein konflikt

gresk 2

adjektiv

Opphav

norrønt grikkskr; av grekar

Tyding og bruk

  1. som gjeld Hellas eller grekarane;
    jamfør hellensk
    Døme
    • gresk mytologi
  2. uforståeleg
    Døme
    • det er gresk for meg

Faste uttrykk

  • gresk alfabet
    eige alfabet og typesett brukte i gresk og (delvis eller tillempa) i visse andre språk
  • gresk salat
    salat (1) med blant anna fetaost, oliven og tomatar

steinfri

adjektiv

Tyding og bruk

  1. Døme
    • steinfri jord
  2. om steinfrukt og bær: utan steinar;
    Døme
    • steinfrie druer;
    • steinfri oliven

gresk salat

Tyding og bruk

salat (1) med blant anna fetaost, oliven og tomatar;
Sjå: gresk, salat

olivin

substantiv hankjønn

Opphav

nylaging av oliven (1

Tyding og bruk

olivengrønt eller brunleg mineral av magnesium- og jernsilikat

focaccia

substantiv hankjønn

Uttale

fokaˊtsja

Opphav

frå italiensk

Tyding og bruk

flatt brød laga av kveitemjøl og olivenolje (og strødd med urter og oliven)

olivengrøn

adjektiv

Tyding og bruk

grøn som ein oliven (1, 2);
som har gulgrøn farge