Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
9 treff

Nynorskordboka 9 oppslagsord

kynisk

adjektiv

Opphav

frå gresk , av kyon ‘hund’

Tyding og bruk

  1. som gjeld kynisme (1)
    Døme
    • kynisk filosofi
  2. kald og omsynslaus;
    Døme
    • bli kynisk etter kvart;
    • eit kynisk svar;
    • kynisk framferd
Artikkelside

uheilag

adjektiv

Tyding og bruk

ikkje heilag;

Faste uttrykk

  • uheilag allianse
    (kynisk) allianse mellom partar med mål som synest uforliklege, og som utanforståande tek avstand frå
    • ein uheilag allianse mellom Høgre og SV sikra ordføraren
Artikkelside

kalkulere

kalkulera

verb

Opphav

gjennom fransk calculer, jamfør kalkyle; frå gammallatin, av calculus

Tyding og bruk

gjere overslag over;
rekne (ut)
Døme
  • kalkulere ei vare;
  • kalkulere prisen til hundre kroner
  • brukt som adjektiv: som er rekna med;
    • ein kalkulert risiko;
    • ein kalkulert provokasjon;
    • ein kaldblodig og kalkulerande drapsmann

Faste uttrykk

  • kalkulere med
    rekne med
Artikkelside

uheilag allianse

Tyding og bruk

(kynisk) allianse mellom partar med mål som synest uforliklege, og som utanforståande tek avstand frå;
Døme
  • ein uheilag allianse mellom Høgre og SV sikra ordføraren
Artikkelside

machiavellisk

adjektiv

Uttale

makiavelˊlisk

Opphav

etter namnet til den italienske politikaren og forfattaren Niccolo Machiavelli 1469–1527

Tyding og bruk

som gjeld eller er typisk for Machiavelli og machiavellismen;
utspekulert og kynisk
Artikkelside

iskald

adjektiv

Tyding og bruk

  1. kald som is, isande kald
    Døme
    • ein iskald vind;
    • vere iskald på føtene;
    • drikke iskaldt vatn
  2. i overført tyding: upåverkeleg, kjenslekald, kynisk
    Døme
    • iskalde ord og planar
Artikkelside

kynikar

substantiv hankjønn

Uttale

kjyˊnikar

Opphav

frå gresk; jamfør kynisk

Tyding og bruk

  1. tilhengjar av kynisme (1)
  2. person som ikkje trur på ideal;
    kald og omsynslaus person;
    vørdlaus person
Artikkelside

kapitalist

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. person eller institusjon som eig kapital (1, 1)
    Døme
    • staten er landets leiande kapitalist
  2. brukt nedsetjande om rik person: utbytar
    Døme
    • han var ein kynisk kapitalist
Artikkelside

mefistofelisk

adjektiv

Uttale

mefistofeˊlisk

Opphav

etter namnet Mefistofeles, namn på djevelen i segna om Faust og i Goethe-dramaet med same namn

Tyding og bruk

Døme
  • ein mefistofelisk flir
Artikkelside