Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
39 treff

Nynorskordboka 39 oppslagsord

kronisk

adjektiv

Opphav

gjennom tysk, frå gresk khronikos; sjå kronikk

Tyding og bruk

  1. vanskeleg å lækje;
    langvarig;
    Døme
    • ei kronisk liding;
    • kronisk astma
  2. som er vanskeleg å endre
    Døme
    • kronisk etterslep av uoppgjorde saker
  3. brukt som adverb: alltid
    Døme
    • vere kronisk blakk

Faste uttrykk

  • kronisk utmattingssyndrom
    sjukdom der den sjuke er plaga av (varig) trøyttleik, muskelverk og intoleranse for sanseinntrykk;
    myalgisk encefalopati
Artikkelside

utmattingssyndrom

substantiv inkjekjønn

Faste uttrykk

  • kronisk utmattingssyndrom
    sjukdom der den sjuke er plaga av (varig) trøyttleik, muskelverk og intoleranse for sanseinntrykk;
    myalgisk encefalopati
Artikkelside

sjå utanpå

Tyding og bruk

forstå eller døme etter den ytre framtoninga;
Sjå: utanpå
Døme
  • det er ikkje lett å sjå utanpå om nokon har ein kronisk sjukdom
Artikkelside

utanpå, utapå

preposisjon

Tyding og bruk

  1. på den utvendige sida av noko;
    på utsida, på yttersida;
    ytst
    Døme
    • skrive adressa utanpå konvolutten;
    • ta ein genser utanpå blusen
  2. brukt som adverb: på utsida
    Døme
    • huset er blått og kvitt utanpå

Faste uttrykk

  • liggje tjukt utanpå
    vere lett å sjå eller merke på nokon
    • at han er forelska, ligg tjukt utanpå han
  • sjå utanpå
    forstå eller døme etter den ytre framtoninga
    • det er ikkje lett å sjå utanpå om nokon har ein kronisk sjukdom
Artikkelside

skrumpnyre

substantiv inkjekjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

nyre som har skrumpa inn på grunn av kronisk sjukdom
Artikkelside

schizofreni

substantiv hankjønn

Uttale

sjisofreniˊ, sjitsofreniˊ eller skitsofreniˊ

Opphav

av gresk skhizein ‘kløyve’ og phren ‘sinn’

Tyding og bruk

alvorleg (kronisk) psykoseliding som påverkar tenking, sansing og forhold til andre menneske, med symptom som rangførestillingar, hallusinasjonar og liknande
Artikkelside

encefalopati

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

Faste uttrykk

  • myalgisk encefalopati
    sjukdom der den sjuke er plaga av (varig) trøyttleik, muskelverk og intoleranse for sanseinntrykk;
    kronisk utmattingssyndrom;
    forkorta ME
Artikkelside

myalgisk

adjektiv

Tyding og bruk

som gjeld myalgi

Faste uttrykk

  • myalgisk encefalopati
    sjukdom der den sjuke er plaga av (varig) trøyttleik, muskelverk og intoleranse for sanseinntrykk;
    kronisk utmattingssyndrom;
    forkorta ME
Artikkelside

multippel

adjektiv

Opphav

frå fransk; jamfør multipleks

Tyding og bruk

fleirledda, mangfelt

Faste uttrykk

  • multippel sklerose
    kronisk sjukdom i sentralnervesystemet;
    forkorta MS eller ms
Artikkelside

spedalsksjuke

substantiv hankjønn eller hokjønn

spedalsksykje

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

kronisk, smittsam sjukdom framkalla av leprabakterien;
Artikkelside