Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
35 treff

Nynorskordboka 35 oppslagsord

ifølgje, ifylgje, ifølge

preposisjon

Tyding og bruk

i samsvar med;
etter
Døme
  • ifølgje vitna heldt bilen høg fart
Artikkelside

tankegang

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

måte å tenkje på;
Døme
  • ha ein sosial tankegang;
  • ifølgje økonomisk tankegang;
  • denne tankegangen er kortsiktig
Artikkelside

etter 1

subjunksjon

Tyding og bruk

  1. innleier ei leddsetning som uttrykkjer at noko skjer på eit seinare tidspunkt;
    Døme
    • eg kom etter han var gått;
    • etter han ikkje vaks meir, kjøpte han seg bunad
  2. innleier ei leddsetning som uttrykker ei samanlikning;
    Døme
    • etter før du kjem, etter før blir du ferdig

Faste uttrykk

  • etter det
    innleier ei leddsetning som uttrykkjer noko ein går ut frå;
    ifølgje det, med utgangspunkt i det
    • etter det eg høyrer, har han kjøpt seg bubil;
    • etter det dei seier, blir det ein kald vinter
Artikkelside

vinternatt

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. natt om vinteren
    Døme
    • lange vinternetter
  2. i bunden form eintal: 14. oktober, da vinterhalvåret ifølgje primstaven tek til;

Faste uttrykk

  • ha vore ute ein vinternatt før
    tole påkjenningar;
    ha livsrøynsle
Artikkelside

vinterdag

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. dag om vinteren
    Døme
    • ein kald vinterdag
  2. i bunden form eintal: 14. oktober, dagen da vinterhalvåret ifølgje primstaven tek til;

Faste uttrykk

  • ha vore ute ein vinterdag før
    tole påkjenningar;
    ha livsrøynsle
Artikkelside

paradis

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt paradís, gjennom latin og gresk; frå persisk ‘hage’

Tyding og bruk

  1. Guds hage, der Adam og Eva først heldt til, ifølgje Det gamle testamentet;
  2. bustad for dei frelste etter døden;
  3. særleg innbydande og vakker stad;
    ideell tilhaldsstad
    Døme
    • staden er eit paradis for ungar
  4. barneleik der ein hoppar i oppteikna ruter på bakken
    Døme
    • hoppe paradis

Faste uttrykk

  • det tapte paradiset
    forvunnen eller tapt lykketilstand
  • kor lenge var Adam i paradis?
    kor lenge varte lykka eller idyllen?
  • slangen i paradiset
    den som skapar misstemning, usemd og splid
Artikkelside

domedag, dommedag

substantiv hankjønn

Opphav

av dom (1

Tyding og bruk

  1. dag da Gud ifølgje kristen tru skal døme menneska før verda går under
  2. tidspunkt da noko tek slutt
    Døme
    • det vil bety domedag for energiverket

Faste uttrykk

  • til domedag
    i det uendelege
Artikkelside

definisjon

substantiv hankjønn

Opphav

av latin definire ‘avgrense’

Tyding og bruk

nøye forklaring eller tyding av eit omgrep eller eit ord
Døme
  • gje korte definisjonar;
  • ein presis definisjon;
  • definisjonen er for trong

Faste uttrykk

  • per definisjon
    ut frå tydinga;
    ifølgje innhaldet i omgrepet eller ordet
    • ei brakke er per definisjon ikkje luksuriøs;
    • dette er per definisjon korrupsjon
Artikkelside

à jour, a jour

adverb

Uttale

asjuˊr

Opphav

frå fransk ‘opp til dagen’

Tyding og bruk

opp til dags dato

Faste uttrykk

  • halde seg à jour
    stadig vere kjend med, følgje med i
  • halde à jour
    særleg om rekneskap: halde oppdatert
  • kome à jour
    bli ferdig (med noko) ifølgje plan, avtale eller liknande
    • kome à jour med arbeidet
  • vere à jour
    • vere på høgd
      • vere fagleg à jour
    • vere ferdig i tide (med noko som må gjerast);
      ikkje vere på etterskot
      • vere à jour med å betale rekningane
Artikkelside

paradishage

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

hage der dei første menneska og dyra budde, ifølgje Bibelen;
Artikkelside
Side 1 av 4