Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 8 oppslagsord

idrettsmann

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

mann som driv med idrett;
Døme
  • han er ein stor idrettsmann
Artikkelside

utvikling

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å utvikle (1) (seg);
    Døme
    • varmeutvikling;
    • eit lågtrykk er under utvikling;
    • utviklinga av dyreartene
  2. det å utvikle (2) (seg);
    Døme
    • fosterutvikling;
    • samfunnsutvikling;
    • tydingsutvikling;
    • stoppe opp i utviklinga – kroppsleg, åndeleg;
    • den tekniske utviklinga;
    • det har vore ei rivande utvikling i bransjen;
    • følgje med i utviklinga (i samfunnet);
    • følgje utviklinga (i Midausten) nøye – vakte vel det som skjer;
    • eit samfunn, ein bransje, ein idrettsmann i (sterk) utvikling
Artikkelside

teknikar

substantiv hankjønn

Opphav

frå tysk av, latin; jamfør teknisk

Tyding og bruk

  1. person som syslar med dei handverksprega delane av eit fag eller yrke
    Døme
    • tannteknikar
  2. person som er utdanna ved ein teknisk fagskule
  3. i slang: teknisk fagskule
    Døme
    • gå, ta teknikaren
  4. person (kunstnar, handverkar, idrettsmann) som viser god fagleg, praktisk dugleik
    Døme
    • som fotballspelar er han ein glimrande teknikar
Artikkelside

stor

adjektiv

Opphav

norrønt stórr

Tyding og bruk

  1. som tek mykje plass eller rom;
    diger, dryg, svær, motsett liten
    Døme
    • ei stor bygd;
    • store hus;
    • vekse seg stor og sterk;
    • vere stor for alderen;
    • ein stor flokk, familie
    • som uttrykk for redsle eller undring:
      • gjere store auge
    • brei
      • eit stort smil
    • god, varm
      • ha eit stort hjarte
    • i musikk:
      • den store oktaven – oktaven nedanfor den vesle oktaven
  2. som gjer mykje av seg;
    Døme
    • ei stor verksemd;
    • Noreg har vore ein stor tørrfiskeksportør;
    • tene store pengar;
    • ein stor del av folket;
    • stor skilnad;
    • gjere stor skade;
    • i stor målestokk;
    • selje, kjøpe i stort;
    • gjere nokon ei stor teneste
    • vesentleg, viktig
      • eit av dei store politiske spørsmåla føre valet;
      • det store spørsmålet er ...;
      • dra opp dei store linjene;
      • i store drag;
      • ei stor glede, sorg
    • høg (2
      • (ikkje) ha store tankar om noko(n)
    • sterk
      • bruke store ord
    • ved oppgjeving av ein sum, eit mål, ei vekt
      • kor stor vart fangsten?
      • huset er 104 m2 stort
    • som adverb
      • glede seg stort over, til noko;
      • dominere stort
    • med nekting
      • ikkje ete stort;
      • ikkje sjå stort anna enn bilar på turen;
      • ho kan ikkje vere stort over 20 år
    • i komparativ
      • arbeide for større rettferd
    • absolutt komparativ: heller dryg
      • ein større lekkasje;
      • det var ikkje noko større med snø
    • i superlativ
      • med største glede
  3. som har høg (sosial) stilling
    Døme
    • vere ein stor mann i kommunen
    • dugande, vidkjend
      • ho har vorte ein stor forskar;
      • ein stor vitskapsmann, forfattar, idrettsmann;
      • det blir nok noko stort av henne
    • ovmodig
      • bli, vere stor på det
  4. Døme
    • (ikkje) vere stort van;
    • halde ein stor middag, eit stort selskap
    • ikkje småleg
      • vere stor nok til å vedgå ein feil;
      • sjå stort på det
    • ordentleg, retteleg
      • du er ein stor tosk, ein stor unge
    • full, heil (1
      • den store kjærleiken
    • fullstendig
      • det store tomrommet
    • i utrop:
      • du store Gud, kinesar, min!

Faste uttrykk

  • i det store og heile
    jamt over, generelt
  • store og små
    vaksne og barn
  • vere stor i kjeften
    òg: bruke sterke ord, vere sleivet i kjeften, skrøyten
Artikkelside

gjennombrot, gjennombrott

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. det å bryte, trengje gjennom
    Døme
    • det har vore gjennombrot i tunnelarbeidet
  2. det å slå igjennom, vinne fram, lykkast, ha suksess, bli godteken
    Døme
    • få gjennombrot som diktar, idrettsmann;
    • gjennombrotet i tingingane
Artikkelside

atlet

substantiv hankjønn

Uttale

atleˊt

Opphav

av gresk athletes, av athlein ‘å kjempe’

Tyding og bruk

  1. hellensk idrettsmann som i antikken deltok i kappestridane ved nasjonale og religiøse festar
  2. veltrena og sterk person;
    ofte om idrettsutøvarar
    Døme
    • friidrettsutøvaren er ein klassisk atlet;
    • eg er nok ingen atlet
Artikkelside

ambisiøs

adjektiv

Uttale

ambisiøˊs

Opphav

av fransk ambitieux

Tyding og bruk

som har høge mål, ambisjonar;
Døme
  • ein ambisiøs idrettsmann;
  • eit ambisiøst prosjekt
Artikkelside

allround

adjektiv

Uttale

åˊlraund

Opphav

frå engelsk ‘heilt rundt’

Tyding og bruk

som spenner over mykje;
Døme
  • ein allround idrettsmann
Artikkelside