Avansert søk

Nynorskordboka 3 oppslagsord

forlegen

adjektiv

Opphav

frå tysk opphavleg ‘som har teke skade av å liggje’

Tyding og bruk

blyg, sjenert, brydd

Døme

bli forlegen;
eg gjorde han forlegen;
bli sett i ein forlegen situasjon

brukt som adverb
- han mumla forlegent eit kort svar

flat 2

adjektiv

Opphav

norrønt flatr

Tyding og bruk

lite eller ikkje skrånande;
vassrett (2, horisontal (2
Døme
- flat mark;
- eit bygg med flatt tak;
- ein flat veg;
- tomtene ligg i flatt terreng;
- sende ei flat pasning
- brukt som adverb
  garden ligg flatt og fint
utan store forhøgningar eller fordjupingar;
jamn (1), slett (3, 1), plan (3
Døme
- ein båt med flat botn;
- ho sette seg på den flate steinen;
- løpe ned den flate skråninga;
- flat som ei fjøl;
- slå med flat hand
tynn og brei;
skiveforma
Døme
- ei lita flat pakke
- brukt som adverb
  bli klemd flat;
  slå nokon flat
forlegen, brydd, flau (2)
Døme
- han vart flat da vi avslørte han
platt, åndlaus, banal
Døme
- ein flat vits
med høg grad av jamstilling og deltaking i staden for underordning;
til skilnad frå hierarkisk
Døme
- den flate strukturen i mange norske verksemder;
- dei fekk flatare organisering på avdelinga
om avgift, skatt eller liknande: som blir rekna ut etter ein fast prosentsats;
til skilnad frå progressiv (2)
Døme
- flat skatt;
- flat skattlegging;
- flate avgifter

Faste uttrykk

flat rente
uforandra rente over eit visst tidsrom
flatt batteri
batteri som er utladd
flatt dekk
dekk (på køyretøy) utan luft i
ikkje fem flate øre
ingen ting
det har ikkje vorte løyvd fem flate øre til prosjektet
leggje seg flat
vedgå ein feil
det hjelper lite å leggje seg flat når det ikkje får konsekvensar

forlegenheit

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

kinkig situasjon;
knipe (1
Døme
- setje nokon i forlegenheit;
- stille presidenten i stor forlegenheit
det å vere forlegen;
blygsel, sjenanse (1)
Døme
- raudne av forlegenheit;
- vinne over forlegenheita si;
- bli gripen av forlegenheit