Avansert søk

24 treff

Nynorskordboka 24 oppslagsord

februar

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin ‘reinsingsmånad’

Tyding og bruk

den andre månaden i året;
forkorta feb.
Døme
  • vere fødd 15. februar 2018;
  • dei første dagane i februar;
  • i februar månad

torremånad

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

i norrøn tid: månaden frå midten av januar til midten av februar, mellom julemånaden og gjø (1;

torre

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt þorri

Tyding og bruk

i norrøn tid: månaden frå midten av januar til midten av februar, mellom julemånaden og gjø (1
Døme
  • er torren god, blir gjøa betre

mildvêrsperiode, mildversperiode

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

tidsrom prega av ein vêrtype som ikkje er kald, men heller ikkje svært varm
Døme
  • eg kan ikkje hugse å ha opplevd ein så lang mildvêrsperiode i februar før

fisk 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt fiskr

Tyding og bruk

  1. virveldyr som lever i vatn og pustar med gjeller
    Døme
    • det var sju fiskar i garnet;
    • haiane høyrer til fiskane
    • brukt i ikkje-teljeleg tyding:
      • få mykje fin fisk;
      • fisken er ikkje på bit
  2. matvare av fisk (1, 1)
    Døme
    • kokt fisk;
    • ha fisk til middag
  3. Døme
    • auren er raud i fisken
  4. i astrologi: person som er fødd i stjerneteiknet Fiskane (mellom den 19. februar og 20. mars)
    Døme
    • ho er fisk

Faste uttrykk

  • falle i fisk
    mislykkast
  • fast i fisken
    • spenstig, stø
      • bilen er stramt sett opp og fast i fisken
    • som ikkje gjev etter for press
      • han må vere tydeleg på kva han vil, vere fast i fisken
  • frisk som ein fisk
    heilt frisk
  • kald fisk
    hard og omsynslaus person
  • korkje fugl eller fisk
    korkje det eine eller det andre
  • laus i fisken
    veik, slapp
  • ta for god fisk
    godta som godt nok
  • trivast som fisken i vatnet
    vere i sitt rette element;
    ha det bra

vassmann

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

i astrologi: person som er fødd i stjerneteiknet Vassmannen (mellom 21. januar og 18. februar)
Døme
  • ho er vassmann

vinter

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt vetr; jamfør dansk vinter

Tyding og bruk

  1. kaldaste og mørkaste tid av året;
    årstid mellom haust og vår (som i Noreg i alle høve femner om månadene desember, januar og februar)
    Døme
    • milde vintrar ved kysten;
    • det vart ein hard vinter;
    • han bur her i dalen om vinteren;
    • eg skal vere her vinteren over
  2. brukt for å oppgje alder: år (3, 2)
    Døme
    • han var 20 vintrar gammal
  3. i astronomi: tid frå vintersolkverv til vårjamdøgn
  4. i meteorologi: tidsrom da middeltemperaturen er lågare enn 0 °C

Faste uttrykk

  • både vinter og vår
    svært lang tid
  • i vinter
    vinteren ein er inne i (eller som nyleg har vore)
  • kong vinter
    vinteren
    • kong vinter heldt eit iskaldt grep på dalen

heimlov

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

løyve til å fare heim;
permisjon;
jamfør lov (2, 3)

Faste uttrykk

  • få heimlov
    døy
    • 23. februar fekk forfattaren heimlov

vintermånad

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

kvar av dei månadene som vanlegvis blir rekna med til vinteren
Døme
  • vintermånadene desember, januar og februar

vinterferie

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

(skule)ferie om vinteren
Døme
  • ha vinterferie i februar;
  • dra til Italia i vinterferien