Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
16 treff

Nynorskordboka 16 oppslagsord

avleggs

adjektiv

Tyding og bruk

som ikkje er i bruk lenger;
Døme
  • avleggs teknologi;
  • slike haldningar er avleggse i dag
Artikkelside

overleve

overleva

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

etter lågtysk

Tyding og bruk

  1. leve lenger enn
    Døme
    • ho overlevde mannen sin
  2. sleppe frå det med livet;
    leve igjennom;
    jamfør overlevande
    Døme
    • overleve ei ulykke;
    • dei vil nok overleve

Faste uttrykk

  • overleve seg sjølv
    bli avleggs eller forelda
Artikkelside

dato

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin ‘(det) som er gjeve’, bøyingsform av datum

Tyding og bruk

  1. (nummer for) viss dag (i månaden)
    Døme
    • på same dato;
    • ein passande dato;
    • datoen i dag;
    • seie ein eksakt dato;
    • finne ein endeleg dato til arrangementet;
    • oppgje stad og dato
  2. tid for opphav (1)
    Døme
    • problemet er ikkje av ny dato;
    • ein tradisjon av gammal dato

Faste uttrykk

  • dags dato
    i dag
    • per dags dato;
    • til dags dato har det ikkje hendt;
    • avtalen gjeld frå dags dato
  • gå ut på dato
    • gå over haldbarheitsdatoen
      • vara har gått ut på dato;
      • ete mat som har gått ut på dato;
      • denne mjølka er utgått på dato
    • bli foraldra, gammaldags eller avleggs
      • meiningar som har gått ut på dato;
      • togskjenene har for lengst gått ut på dato;
      • dette systemet er utgått på dato
  • setje ein dato
    bestemme kva dag noko skal skje
    • setje ein dato for bryllaupet;
    • arrangøren har ikkje sett ein dato enno
Artikkelside

gå ut på dato

Tyding og bruk

Sjå: dato
  1. Døme
    • vara har gått ut på dato;
    • ete mat som har gått ut på dato;
    • denne mjølka er utgått på dato
  2. Døme
    • meiningar som har gått ut på dato;
    • togskjenene har for lengst gått ut på dato;
    • dette systemet er utgått på dato
Artikkelside

overleve seg sjølv

Tyding og bruk

bli avleggs eller forelda;
Sjå: overleve
Artikkelside

mellomalderleg

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som høyrer til eller skriv seg frå mellomalderen;
    Døme
    • mellomalderlege treskulpturar
  2. avleggs, primitiv, barbarisk;
    Døme
    • mellomalderlege straffemetodar
Artikkelside

forelda

adjektiv

Opphav

av for- (2 og elde (4; jamfør elde (1

Tyding og bruk

  1. for gammal, avleggs;
    Døme
    • forelda synsmåte;
    • 'automobil' er ei forelda nemning for 'bil'
  2. Døme
    • forelda krav
Artikkelside

utdatere

utdatera

verb

Tyding og bruk

i passiv: bli umoderne, forelda, avleggs
Døme
  • innhaldet i faktabøker blir fort utdatert;
  • adj i pf pt: utdatert produksjonsutstyr, utdaterte musikkformer
Artikkelside

museumsgjenstand

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. gjenstand som er utstilt eller bør stillast ut på museum
  2. brukt skjemtande om avleggs ting (eller person)
Artikkelside

gammaldags, gamaldags

adjektiv

Tyding og bruk

  1. særmerkt for ei eldre tid;
    umoderne, avleggs
    Døme
    • ein gammaldags hatt;
    • eit gammaldags syn på læring;
    • du er for gammaldags
    • brukt som adverb
      • kle seg gammaldags
  2. Døme
    • feire god, gammaldags jul
Artikkelside
Side 1 av 2