Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 10 oppslagsord

atlas 1

substantiv hankjønn

Opphav

etter namnet på kjempa Atlas; jamfør atlantisk

Tyding og bruk

ringvirvel, første halsvirvel

atlas 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

same opphav som atlas (1

Tyding og bruk

  1. ordna kartsamling med tilleggsopplysningar (i bokform eller elektronisk)
    Døme
    • atlas med kart over Noreg
  2. større biletverk
    Døme
    • naturhistorisk atlas

kartbok

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

historisk

adjektiv

Opphav

gjennom tysk historisch; frå latin historicus

Tyding og bruk

  1. som vedkjem historia, som har historie (2) til emne eller føremål
    Døme
    • historisk atlas;
    • historisk forsking;
    • historisk kunnskap;
    • ein historisk roman;
    • eit historisk museum
  2. som er omtalt i historia, (vel)kjend frå historia;
    som historia gjev trygg kunnskap om
    Døme
    • eit historisk faktum;
    • ei historisk hending;
    • stå på historisk grunn;
    • eit historisk møte;
    • i historisk tid;
    • eit historisk korrekt bilete av hendingane

Faste uttrykk

  • historisk person
    person som verkeleg har levd
  • historisk presens
    presens brukt om handling eller tilstand i fortida, til dømes ‘da vi endeleg er framme, oppdagar vi at vi har gløymt nøkkelen’

atlant

substantiv hankjønn

Uttale

atlanˊt

Opphav

etter namnet Atlas; jamfør atlantisk

Tyding og bruk

beresøyle med form som ein mannsfigur;
til skilnad frå karyatide

dialektatlas

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

atlas med dialektkart

atlantisk

adjektiv

Opphav

av gresk atlantikos; etter namnet på kjempa Atlas som i gresk mytologi ber himmelkvelven

Tyding og bruk

som gjeld Atlanterhavet og landa ikring
Døme
  • atlantiske fiskeslag;
  • ein atlantisk forsvarsallianse

atlask

substantiv hankjønn

Opphav

av arabisk atlas opphavleg ‘glatt’

Tyding og bruk

sateng, særleg av silke

språkatlas

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

atlas som viser språkgeografiske tilhøve

skuleatlas, skoleatlas

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

atlas (2, 1) til skulebruk