Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 232 oppslagsord

krystallgitter

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

regelbunde tredimensjonalt system som atoma i ein krystall (1) ligg ordna etter
Artikkelside

mekanisme

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør mekanikk

Tyding og bruk

  1. indre samansetnad i eit apparat eller ein maskin;
  2. oppbygging og verkemåte til eit organ, eit system eller liknande;
    prosess
  3. filosofisk lære som seier at også biologiske og psykiske prosessar kan forklarast med fysiske og kjemiske krefter;
    til skilnad frå dynamisme
Artikkelside

eklektisisme

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk eklektikos ‘utveljande’

Tyding og bruk

  1. filosofisk system der ein vel ut synspunkt og idear frå ulike filosofiske retningar;
    forsøk på å skape heilskap av ulike filsofiske standpunkt
  2. blanding av ulike kunstnariske, arkitektoniske eller musikalske stilar
Artikkelside

kalender

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom tysk; frå mellomalderlatin calendarium ‘skuldliste’ av calendae ‘første dagen i månaden’

Tyding og bruk

  1. oversikt over dagar, veker og månader i eit visst år;
    Døme
    • sjå på kalenderen
  2. bok, program eller liknande til å halde orden på avtaler, gjeremål og merkedagar
    Døme
    • eg skal skrive det ned i kalenderen;
    • møtet ligg i kalenderen på mobilen;
    • eg skal sjekke i kalenderen om det passar for meg den dagen
  3. system for tidsrekning
    Døme
    • den julianske kalenderen
  4. årbok (med namnelister og liknande)
Artikkelside

ideologi

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør -logi

Tyding og bruk

heilskap av berande idear i eit politisk system eller eit livssyn;
Artikkelside

det kopernikanske systemet

Tyding og bruk

system der ein går ut frå at sola er midtpunktet i universet;
Artikkelside

kopernikansk

adjektiv

Opphav

etter namnet til den polske astronomen Copernikus 1473–1543

Tyding og bruk

som skriv seg frå eller gjeld Copernikus
Døme
  • det kopernikanske verdsbiletet har sola i sentrum

Faste uttrykk

  • det kopernikanske systemet
    system der ein går ut frå at sola er midtpunktet i universet
Artikkelside

koordinatsystem

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

geometrisk system av til dømes punkt, linjer eller flater som viser kvar eit punkt ligg i eit plan eller rom
Artikkelside

kontrollapparat

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. apparat (1) brukt til å gjennomføre kontrollar med
  2. system eller rutine for å halde kontroll over noko
    Døme
    • setje i gang eit stort kontrollapparat
Artikkelside

kontrollsystem

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. Døme
    • eit elektronisk kontrollsystem
  2. system (3) eller rutine for å føre kontroll med noko
    Døme
    • betre kontrollsystemet for kjøt
Artikkelside
Side 6 av 24