Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 191 oppslagsord

målestokk, målstokk

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. linjal med skala for lengdemåling;
  2. noko som tener til samanlikning;
    Døme
    • med eiga erfaring som målestokk
  3. forhold mellom ei viss lengd på eit kart, ei teikning eller liknande og tilsvarande lengd i røynda;
  4. linje som viser målestokk (3) på kart, teikning eller liknande;
  5. Døme
    • produsere i stor målestokk
Artikkelside

målestav

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. stav med skala for lengdemåling;
  2. noko som tener til samanlikning;
    Døme
    • dei var rike etter målestaven i datida;
    • bruke fråværestatistikken som målestav på helsetilstanden
  3. forhold mellom ei viss lengd på eit kart, ei teikning eller liknande og tilsvarande lengd i røynda;
    Døme
    • biletet av fuglen er i målestav 1 : 3;
    • ein modell i full målestav;
    • når målestaven på kartet er 1 : 50 000, svarer 1 cm på kartet til 50 000 cm, dvs. 500 m, i terrenget
  4. linje som viser målestav (3) på kart, teikning eller liknande;
  5. Døme
    • ein produksjon i stor målestav
Artikkelside

målstrek

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

av mål (1

Tyding og bruk

  1. i idrett: strek som markerer slutten på eit løp eller ein distanse;
    Døme
    • passere målstreken;
    • dei kom likt over målstreken
  2. i fotball og andre ballspel: linje mellom målstengene
    Døme
    • redde på målstreken
Artikkelside

musikklinje, musikkline

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

linje ved skule som har musikk som emne
Artikkelside

naturfaglinje, naturfagline

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

linje (11) på det tidlegare gymnaset med vekt på naturfag medrekna matematikk
Artikkelside

nedstigande

adjektiv

Tyding og bruk

som flyttar seg nedover
Døme
  • nedstigande gassar

Faste uttrykk

  • i nedstigande linje
    når ein tel generasjonane framover i tida
Artikkelside

nedfelle

nedfella

verb

Tyding og bruk

  1. dra eller teikne (ei linje eller liknande) ned på
    Døme
    • nedfelle ein normal på ei linje
  2. setje av botnfall;

Faste uttrykk

  • nedfelle seg
    gjere seg gjeldande
    • desse ideane har nedfelt seg i sinnet hennar
Artikkelside

kommunikasjonslinje, kommunikasjonsline

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

linje (8) for samferdsel
Døme
  • vegen var ei viktig kommunikasjonslinje inn i byen
Artikkelside

parallellflytte

parallellflytta

verb
kløyvd infinitiv: -a

Tyding og bruk

i matematikk: flytte ei linje eller ein konstruert figur til ein annan stad slik at linja eller figuren på den andre staden blir liggjande parallelt med den opphavlege linja eller figuren;
jamfør projisere
Artikkelside

krok

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt krókr

Tyding og bruk

  1. noko som er krøkt, brukt til å halde fast noko med, henge noko på eller liknande;
    stong med bøyg i enden
    Døme
    • nøkkelen hang på ein krok;
    • eit snøre med krok på;
    • ei stong med krok i enden
  2. bøyg, sving, vinkel på linje, elv, veg og liknande
    Døme
    • vegen gjekk i krokar og svingar
  3. vinkel på kroppsdel
  4. bortgøymd stad;
    hjørne
    Døme
    • ein mørk krok;
    • setje noko bort i ein krok
  5. person som vekkjer medynk
    Døme
    • hjelpe ein gammal krok

Faste uttrykk

  • bite på kroken
    la seg lure
  • bli trengd opp i ein krok
    bli sett til veggs i ein diskusjon
  • den skal tidleg krøkjast som god krok skal bli
    skal ein bli flink til noko, må ein byrje å øve seg tidleg
  • dra krok
    prøve krefter ved å dra kvarandre etter ein finger
  • få nokon på kroken
    få nokon til å bli engasjert;
    få nokon som kjærast
    • skrive slik at ein får lesaren på kroken;
    • ho fekk han på kroken
  • krik og krok
    • buktingar, svingar
      • elva går i krikar og krokar
    • alle tenkjelege stader
      • kleda låg slengde i krik og krok;
      • leite i alle krikar og krokar
  • kroken på døra
    slutten på noko;
    det å avslutte ei verksemd
    • avgifta vart kroken på døra for verksemda;
    • setje kroken på døra av økonomiske årsaker
  • kviskre i krokane
    snakke saman i løynd;
    sladre
  • spenne krok for
    setje beinet slik at ein annan snublar i det
Artikkelside
Side 6 av 20