Avansert søk

Nynorskordboka 212 oppslagsord

nestekjærleg

adjektiv

Opphav

Tyding og bruk

som elskar medmenneska sine;

sjølvgløymande, usjølvisk

Døme

ei nestekjærleg handling

lettsindig

adjektiv

Opphav

etter tysk leichtsinnig

Tyding og bruk

Døme

lettsindig ungdom;
ei lettsindig handling

brukt som adverb:
- det var lettsindig gjort

instrumentalis

substantiv hankjønn

Opphav

frå mellomalderlatin

Tyding og bruk

i grammatikk: kasus ( som uttrykkjer reiskapen eller middelet ei handling blir utført med

instinkthandling

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

handling som byggjer på instinkt (1)

larv 2

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

uheiderleg handling eller framferd;
dårleg arbeid;
slurv (2
Døme
- det er berre larvet på han
smått stell
Døme
- det er berre larv med dei

melde 3

melda

verb

Opphav

frå lågtysk ‘forråde’

Tyding og bruk

seie frå om ei ulovleg handling til styresmaktene, særleg politiet
Døme
- melde saka til lensmannen;
- bli meld for ærekrenking
gje til kjenne;
gje beskjed om, varsle;
kunngjere, rapportere
Døme
- kven kan eg melde?
- melde brann;
- melde forfall;
- det er meldt regn;
- avisene melder om nye kampar ved fronten;
- har du noko nytt å melde ?
sende tekstmelding
Døme
- kan du melde meg når du er komen heim?
i kortspel: gje til kjenne (det spelet ein trur ein har kort til)
Døme
- melde to spar;
- melde pass;
- det er din tur til å melde
gje ei (skriftleg) vurdering av;
omtale offentleg
Døme
- melde nye bøker;
- han melde plata i avisa

Faste uttrykk

med respekt å melde
om eg så må seie;
orsak uttrykket;
sant å seie
dette er, med respekt å melde, berre tøv
melde frå
varsle
dei melde frå om brannen
melde inn
registrere som medlem
melde seg inn i eit lag;
dei melde klubben inn i forbundet
melde opp
registrere for eksamen eller anna prøve
melde seg opp til eksamen;
det er trafikkskulane som melder opp elevar til oppkøyring
melde på
registrere som deltakar
ho melde seg på franskurset;
skiforbundet har meldt han på til løpet
melde seg
- (møte opp og) kunngjere at ein er interessert i eller klar til noko
  melde seg i resepsjonen når ein kjem til legen;
  melde seg til teneste;
  det har meldt seg ni søkjarar
- vise seg, kome
  vanskane melder seg;
  sjukdomen melde seg alt i barndomen
melde ut
- seie opp medlemskap
  ho melde seg ut av partiet;
  dei vil melde landet ut av EU
- ikkje lenger vere ein del av
  du kan ikkje melde deg ut av samfunnet

meiningsløyse

substantiv hokjønn

Opphav

jamfør -løyse

Tyding og bruk

det å vere meiningslaus
Døme
- ei kjensle av meiningsløyse
meiningslaus handling
Døme
- krig er den verste av alle meiningsløyser

meining

substantiv hokjønn

Opphav

Tyding og bruk

tanke, innhald, tyding (i eit ord, ei ytring, ei handling eller liknande);
samanheng, plan, føremål
Døme
- skjøne meininga i det som blir sagt;
- i vid meining;
- finne ei meining i tilværet;
- det er inga meining i slikt!
- er det meininga at eg skal vere med?
- gjere noko i beste meining
oppfatning, overtyding;
syn (5)
Døme
- seie meininga si;
- gjere seg opp ei meining om noko;
- det er berre éi meining om det

Faste uttrykk

delte meiningar
ulike, ofte motsette, meiningar
det er delte meiningar om den saka
meingars mot
eigne, sterke meiningar
ei sterk kvinne med meiningars mot

honnørord

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

ord for noko positivt;
ord med positiv klang
fint og høgtideleg, men tomt ord
Døme
- vi vil ikkje ha fleire honnørord frå politikarane, men handling

obskønitet

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

det å vere obskøn
obskøn handling;
obskønt ord;
griseprat

Side 5 av 22

Resultat per side: