Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 88 oppslagsord

kant 1

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom gammalfransk cant, italiensk canto ‘hjørne, krok’ og latin ‘hjulring’; frå gresk kanthos

Tyding og bruk

  1. skjeringslinje mellom to sideflater;
    hjørne, spiss
    Døme
    • høvle kanten
  2. ytste del eller rand
    Døme
    • kanten av bordet
  3. smalaste side;
    Døme
    • liggje kant i kant;
    • stå på kant
  4. side, retning
    Døme
    • vere frå den kanten av landet;
    • sjå seg om til alle kantar;
    • eg ventar ikkje noko godt frå den kanten;
    • kva for kant kjem du frå?

Faste uttrykk

  • frynsete i kanten
    moralsk tvilsam, ikkje heilt heiderleg
  • ha skarpe kantar
    vere vanskeleg å omgåast
  • kome på kant med
    bli usamd med;
    kome i motsetnad til
  • på ein kant
    (lett) rusa
  • på kanten
    på grensa til det ein kan godta eller akseptere
    • vere heilt på kanten av det forsvarlege;
    • graffiti som er på kanten

omkverve

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. land, strøk ikring;
  2. felt, område
    Døme
    • drive med aktivitetar på mange omkverve;
    • arbeide for at nynorsken skal takast i bruk på alle omkverve

fjellstrøk, fjellstrok

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

strøk (3) i fjellområde

arbeidarstrøk, arbeidarstrok

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

strøk der arbeidarar bur
Døme
  • arbeidarstrøka på austkanten

lappmeis

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

større meis (2, 1) som held til nordpå og i kalde strøk;
Poecile cinctus

nordlysturist, nordljosturist

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

turist som reiser til nordlege strøk for å sjå nordlys

nordlys, nordljos

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

skiftande, blakrande lys som visest på himmelen i nordlege strøk når det er mørkt;
aurora borealis;
jamfør sørlys

nabolag

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. folk i nærmaste strøket;
    Døme
    • ungane i nabolaget;
    • heile nabolaget var på føtene
  2. nærmaste strøk omkring ein
    Døme
    • gardane i nabolaget;
    • dei bur i same nabolag

løyte

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt hleyti, innverknad frå leite; samanheng med lott

Tyding og bruk

  1. stad, strøk, leite (1

narkval

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt náhvalr ‘likkval’, namnet på grunn av den bleikgrå fargen; jamfør nåe

Tyding og bruk

middels stor tannkval i arktiske strøk med lys rygg med mørke flekkar og med ei opptil tre meter lang støyttann hos hannen;
Monodon monoceros