Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 210 oppslagsord

L 1, l 1

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

Døme
  • stor L;
  • liten l
Artikkelside

l 2

symbol

Tyding og bruk

symbol for liter
Artikkelside

sex appeal

substantiv hankjønn

Uttale

seks æpiˊl

Opphav

frå engelsk

Tyding og bruk

erotisk tiltrekkingskraft
Døme
  • ha sex appeal
Artikkelside

quart

substantiv hankjønn

Uttale

kvårt

Opphav

frå engelsk ‘firedel’

Tyding og bruk

måleining for volum (1);
i Storbritannia, = 1, 137 l;
i USA = 0, 946 l for flytande varer, = 1, 101 l for tørre varer
Artikkelside

sanforisere

sanforisera

verb

Opphav

av engelsk sanforized, etter namnet til den amerikanske oppfinnaren Sanford L. Cluett, 1874–1968; varemerke

Tyding og bruk

gjere vovne stoff (av bomull) krympefrie med å presse dei medan dei er våte
  • brukt som adjektiv:
    • sanforisert bomull
Artikkelside

sol 2

substantiv hankjønn

Uttale

sålˊl

Opphav

italiensk; sjå do (1

Tyding og bruk

femte tone i durskalaen
Artikkelside

daktyl

substantiv hankjønn

Uttale

daˊktyl; daktyˊl

Opphav

av gresk daktylos ‘finger’, det vil seie ‘treledda’, etter dei tre ledda på fingeren

Tyding og bruk

versefot med ei lang og to stutte stavingar
Artikkelside

daguerreotypi 1

substantiv hankjønn

Uttale

dagærotypiˊ

Opphav

etter namnet til den franske oppfinnaren L.J.M. Daguerre, 1789–1851; jamfør -typi

Tyding og bruk

eldste form for fotografering (ved å la sollyset verke på ei metallplate)
Artikkelside

retrofleks 2

adjektiv

Opphav

frå latin, av retroflectere ‘bøye tilbake’

Tyding og bruk

om språklyd: som blir uttalt med tungespissen mot den bakre delen av tannryggen eller mot den harde ganen;
Døme
  • tjukk l i ‘gard’, til dømes i austnorske målføre, er ein retrofleks lyd
Artikkelside

tråd

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt þráðr; samanheng med dreie

Tyding og bruk

  1. svært tynn snor av (tvinna) tekstil, av kunstfiber eller av anna materiale;
    trådforma tåg, fiber eller liknande
    Døme
    • sy med nål og tråd;
    • træ i tråden
  2. samanheng, samsvar;
    jamfør raud
    Døme
    • eg finn ingen tråd i framstillinga;
    • gå som ein raud tråd gjennom boka

Faste uttrykk

  • henge i ein tynn tråd
    om tiltak, prosjekt eller liknande: berre så vidt kunne bergast
  • i tråd med
    • falle, vere i tråd med (reglane, vedtaket, synspunkta) – samsvare med
  • knute på tråden
    usemje mellom vener, kjærastar, partnarar eller liknande;
    mellombels uvenskap
    • det er knute på tråden mellom familiane;
    • diplomatiske knutar på tråden
  • lett på tråden
    erotisk lauslynt
  • miste tråden
    kome ut av samanhengen, gå surr
  • på tråden
    i andre enden i ein telefonsamtale
  • samle trådane i ei hand
    dirigere alle ledda i ei verksemd e l
  • slå på tråden
    ringje opp, telefonere
  • ta opp att tråden
    halde fram med hovudemnet i eit foredrag e l etter eit sidesprang
  • trekkje i trådane
    dirigere noko utan å ha ein synleg framskoten plass
  • trekkje tråd
    lage, forme metalltråd i ymse dimensjonar
  • utan ein tråd
    heilt naken
Artikkelside
Side 1 av 21