Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
62 treff

Bokmålsordboka 0 oppslagsord

Nynorskordboka 62 oppslagsord

nyleg

adjektiv

Opphav

norrønt nýliga

Tyding og bruk

  1. som hende for kort tid sidan
    Døme
    • det nylege valet i landet
  2. brukt som adverb: for kort tid sidan;
    Døme
    • ei nyleg utkomen bok;
    • det har nyleg regna

Faste uttrykk

  • for nyleg
    for kort tid sidan
    • for nyleg var eg i Trondheim
Artikkelside

sein

adjektiv

Opphav

norrønt seinn

Tyding og bruk

  1. som tek lang tid;
    Døme
    • seine rørsler;
    • ho er ein sein lesar;
    • leksikografi er eit seint arbeid
    • brukt som adverb:
      • han går seint opp trappa;
      • moderniseringa går seint
  2. som lèt vente på seg;
    som skjer lenger inn i framtida enn venta
    Døme
    • vere ein halv time for sein;
    • ho åt sein middag;
    • påska er sein i år
    • brukt som adverb:
      • han kjem for seint på skulen;
      • eg står seint opp om lørdagen
  3. som krev lang veksetid
    Døme
    • desse potetene er seine;
    • seine pærer
  4. som skjer etter noko anna i tid;
    som skjer mot slutten av ein periode
    Døme
    • ei sein kveldsstund;
    • i sein mellomalder
    • brukt som adverb:
      • seint på kvelden
  5. brukt i komparativ: som skjer på eit tidspunkt som ligg etter eit anna tidspunkt;
    som har skjedd nyleg
    Døme
    • ei av dei seinare bøkene til forfattaren;
    • dei seinare åra har utviklinga betra seg
    • brukt som adverb:
      • seinare i dag;
      • ti år seinare;
      • eg kom seinare enn planlagt
  6. brukt i superlativ: som høyrer til den siste delen av ein tidsbolk eller rekkje;
    sist
    Døme
    • dei seinaste åra har staden forandra seg;
    • den seinaste målinga viser klar betring
  7. brukt som adverb i superlativ: innan eller samtidig med eit fastsett tidspunkt;
    med siste frist
    Døme
    • svaret kjem seinast etter tre veker;
    • oppgåva må vere inne seinast fredag

Faste uttrykk

  • før eller seinare
    på eit eller anna tidspunkt
    • vi vonar å finne ei løysing før eller seinare
  • ikkje vere sein om
    vere snar til
    • ho var ikkje sein om å by på kaffi når nokon stakk innom
  • noko ein seint vil gløyme
    som ein aldri kjem til å gløyme
    • denne festen var noko eg seint vil gløyme;
    • ei oppleving dei seint vil gløyme
  • sein i vendinga
    som reagerer eller rører seg langsomt;
    treg (2)
    • spelaren er for sein i vendinga;
    • ho var ikkje sein i vendinga
  • seint og tidleg
    støtt og stendig;
    jamt og ofte
Artikkelside

tankesmie

substantiv hokjønn

Opphav

frå svensk tankesmedja

Tyding og bruk

gruppe eller organisasjon som gjev innspel eller tilrådingar om politiske eller samfunnsmessige spørsmål;
Døme
  • tankesmia publiserte nyleg ein rapport om likestilling i arbeidslivet;
  • den liberale tankesmia arrangerte eit frukostmøte om skatt
Artikkelside

sorg

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt sorg

Tyding og bruk

  1. djup, langvarig kjensle av tap eller psykisk smerte
    Døme
    • bere på ei stor sorg;
    • sitje att i sorg;
    • vere tyngd av sorg
  2. offentleg markering av sorg (1) etter ein nyleg avliden
  3. klede som ein ber for å vise sorg;
    Døme
    • ho ber sorg enno
  4. kjensle av uro og otte;
    Døme
    • oppdage noko til si store sorg;
    • sonen har valda dei mykje sorg;
    • så var den sorga sløkt

Faste uttrykk

  • den tid den sorg
    ta ikkje bekymringane på forskot
Artikkelside

sengemat, sengmat

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

mat som blir gjeven i gåve til kvinne som nyleg har fødd
Artikkelside

sending

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt sending

Tyding og bruk

  1. det å sende noko
    Døme
    • sending av bagasjen
  2. kringkasting av program (4)
    Døme
    • eg høyrer mykje på lokale sendingar;
    • han hadde si siste sending som programleiar
  3. noko som blir sendt på éin gong;
    Døme
    • få ei sending med kjøt
  4. om eldre forhold: matvarer som folk tok med til dømes til bryllaup eller til ei kvinne som nyleg hadde fått barn;
    Døme
    • gå med sending;
    • ha med sending
Artikkelside

nyslått

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som nyleg er slått eller kutta;
  2. som nyleg er vorten eller utnemnd til noko;
    • bruk samsvarsbøying framfor eit substantiv:
      • ein nyslått riddar av St. Olav;
      • fem nyslåtte riddarar av St. Olav
    • bruk ubøygd form etter eit usjølvstendig verb:
      • riddaren er nyslått;
      • riddarane er nyslått
  3. som nyleg er mynta (2 eller prega;
    • bruk samsvarsbøying framfor eit substantiv:
      • ein nyslått skilling;
      • mange nyslåtte skillingar
    • bruk ubøygd form etter eit usjølvstendig verb:
      • skillingen var nyslått;
      • skillingane var nyslått

Faste uttrykk

  • som ein nyslått toskilling
    som er skinande, rein og blank
    • overflata låg som ein nyslått toskilling
Artikkelside

innteken

adjektiv

Opphav

av ta inn eller innta

Tyding og bruk

som er teken inn ein stad;
Døme
  • dei hadde ein nyleg innteken sommarvikar;
  • sommarvikarane vart inntekne under tvil

Faste uttrykk

  • innteken i
    tiltrekt av;
    forelska i
    • han var svært innteken i henne
Artikkelside

oppstått

adjektiv

Opphav

av oppstå

Tyding og bruk

som har utvikla seg;
som har vorte til
  • bruk samsvarsbøying framfor eit substantiv:
    • eit oppstått problem;
    • dei oppståtte problema
  • bruk ubøygd form etter eit usjølvstendig verb:
    • problemet er oppstått for kort tid sidan;
    • problema er oppstått nyleg
Artikkelside

nyslegen

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som nyleg er slegen eller kutta;
    Døme
    • nyslege gras
  2. som nyleg er vorten eller utnemnd til noko;
    Døme
    • ein nyslegen riddar av St. Olav;
    • den nyslegne doktoren heldt tale
  3. som nyleg er mynta (2 eller prega;
    Døme
    • ein nyslegen femøring

Faste uttrykk

  • som ein nyslegen toskilling
    som er skinande, rein og blank
    • skallen hans var som ein nyslegen toskilling
Artikkelside
Side 1 av 7