Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
92 treff

Bokmålsordboka 0 oppslagsord

Nynorskordboka 92 oppslagsord

postmodernisme

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

straumdrag frå seint 1900-tal som hevdar at identitet, røynd og sanning ikkje er noko fast, men relative (m a språkbaserte) konstruksjonar som individa kan velje, endre eller skifte mellom etter ynske
Artikkelside

tidlås

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Tyding og bruk

lås der ein etter ynske kan programmere kva tidsrom nøkkelen skal verke
Artikkelside

å 5

interjeksjon

Opphav

norrønt ó

Tyding og bruk

  1. innleiing i tilrop eller utrop
    Døme
    • å, Jens, kom hit!
    • å, din skøyar!
    • å, du som står der!
    • å du, å du som det har endra seg her !
    • å, herregud!
  2. i uttrykk for eit ynske
    Døme
    • å, la meg få sjå!
    • å, gjev det var så vel!
  3. i uttrykk for kjensler, til dømes glede, sorg, redsle og liknande
    Døme
    • å, kor vondt det var!
    • å, kor fint vi skal få det!
    • å nei, at det skulle gå slik!
    • å, for ei ulykke!
    • òg brukt til å uttrykkje overrasking, undring, ettertanke og liknande:
      • å!
      • å nei!
      • å, for alt det folk!
      • å, er det slik å forstå!
    • brukt i svar på tiltale for å uttrykkje skepsis, tvil, undring:
      • å?
      • å, jaså?
      • å, det trur eg no det eg vil om!
  4. i vedgåing eller stadfesting (til dømes i svar på noko ein er spurd om):
    Døme
    • å ja, det kan vel hende;
    • å jau;
    • å nei;
    • å nei, det kunne vel ikkje lykkast;
    • å, ikkje noko anna;
    • å, ho likte det ikkje;
    • å, han får sjå det sidan;
    • å, det går seint;
    • å, han er ikkje noko vidare tess
    • òg brukt til å uttrykkje likesæle, mothug, avvising og liknande:
      • å, la dei få det;
      • å, langt ifrå!
      • å, kom ikkje med slikt!
      • å, for noko tull!
  5. forsterkande i svar på spørsmål
    Døme
    • vil du vere med? – Å ja!
  6. i uttrykk for oppmoding
    Døme
    • å, gjev meg boka!
    • å, tenk på noko anna!
Artikkelside

ynsketenking, ynskjetenking, ønsketenking, ønskjetenking

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

tenking, spekulasjon som byggjer på eigne ynske og voner utan tanke på kva som er realistisk og oppnåeleg
Døme
  • den politiske debatten har vore prega av ynsketenking
Artikkelside

ynskemål, ynskjemål, ønskemål, ønskjemål

substantiv inkjekjønn

Opphav

av mål (1

Tyding og bruk

noko som ein ynskjer seg;
sterkt ynske (1, 1) eller håp
Døme
  • det galdt å få støtte for dei norske ynskemåla
Artikkelside

ynskeliste, ynskjeliste, ønskeliste, ønskjeliste

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

liste over ynske (1, 1)
Artikkelside

ynskeleg, ynskjeleg, ønskeleg, ønskjeleg

adjektiv

Tyding og bruk

som ein ynskjer, som ein har ynske om
Døme
  • ei lite ynskeleg utvikling;
  • det er ynskeleg å kome i gang så snart råd er
Artikkelside

ynskekonsert, ynskjekonsert, ønskekonsert, ønskjekonsert

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

konsert (særleg i radio) med musikk spela etter ynske frå lyttarane
Artikkelside

ynskedikt, ynskjedikt, ønskedikt, ønskjedikt

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

dikt som blir opplese (særleg i radio) etter ynske frå lyttarane
Artikkelside

våbøn, våbønn

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

vondt ynske;
Døme
  • be ei våbøn;
  • lese ei våbøn over nokon
Artikkelside
Side 6 av 10