Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
48 treff

Bokmålsordboka 20 oppslagsord

Nynorskordboka 28 oppslagsord

tidsskrift

substantiv inkjekjønn

Opphav

etter tysk Zeitschrift

Tyding og bruk

publikasjon (oftast i hefteform) som kjem ut med jamne mellomrom, og som i regelen har innhald frå eit enkelt fag eller interesseområde
Døme
  • allment, litterært, vitskapleg tidsskrift
Artikkelside

revisjonisme

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. moderat retning i den sosialistiske arbeidarrørsla, med opphav i Tyskland i 1890-åra;
    høgreavvik i høve til ei rein marxistisk-leninistisk linje
  2. retning som går imot allment godtekne oppfatningar om og haldningar til nazismen og den andre verdskrigen
Artikkelside

framkomstmiddel

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

innretning til å kome seg fram med;
Døme
  • bilen vart eit allment framkomstmiddel etter siste verdskrigen
Artikkelside

folkekrav

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

allment krav
Døme
  • det er eit folkekrav at ordninga må bli ført vidare
Artikkelside

etablert

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som har ein trygg og stabil posisjon;
    som er på plass og i funksjon;
    som har etablert seg
    Døme
    • etablerte artistar;
    • ein etablert restaurant;
    • etablerte par med stabil økonomi
  2. allment godkjend
    Døme
    • dette er etablert praksis;
    • etablerte sanningar;
    • det etablerte politiske systemet
    • brukt som substantiv
      • nye idear som utfordrar det etablerte;
      • motstand mot det etablerte

Faste uttrykk

  • det etablerte samfunnet
    det eksisterande samfunnet med dei lovene, verdiane, normene, fordommane og liknande som gjeld;
    establishment
Artikkelside

ein 1

pronomen

Opphav

same opphav som ein (2

Tyding og bruk

  1. Døme
    • det står ein ute;
    • kvar og ein;
    • kva for ein av dei?
  2. folk (reint allment), menneske
    Døme
    • ein skal ikkje tru alt ein høyrer;
    • ein ventar mykje folk til festen
Artikkelside

den 1

determinativ demonstrativ

Opphav

norrønt þann, þenn, akkusativ av sá ‘den’

Tyding og bruk

særleg om noko fjernare (jf denne);
3. person eintal femininum og m; jamfør det (2 og og dei (1
Døme
  • den her mannen el. den mannen her – denne mannen;
  • dei fann ei sag, og den skal eg seie kom til nytte;
  • den saka er klar;
  • den gongen, tida (da ...);
  • den slags;
  • den var god (den)!
  • ser du den dama der (borte)?
  • den tid den sorg;
  • for den del;
  • i den grad – el. mon (som)
  • føre relativsetning:
    • den som kjem først (...)
  • ei(n) slik ei(n)
    • han er ikkje den som gjev seg
  • forsterkande:
    • dei har kjøpt seg den bilen – dvs ein flott bil
  • allment:
    • eg bryr meg ikkje om kva den og den seier
Artikkelside

allmennpreventiv, ålmennpreventiv

adjektiv

Tyding og bruk

særleg i juss: som verkar allment førebyggjande eller hindrande;
Døme
  • straff med allmennpreventiv verknad
Artikkelside
Side 3 av 3